كليدواژه زبان طبيعي :
واژه بست , واژه بست سازي , واژه بست ويژه , زبان فارسي , واژه بست ساده , نحو , دستور زبان , چامسكي
چكيده :
در پژوهش حاضر به بررسي ، توصيف و طبقه بندي واژه بست ها بر اساس اصول و قواعد نحوي حاكم بر آنها در چهار چوب نظريه حاكميت و وابستگي (چامسكي 1981) پرداخته شده است . هدف از اين كار روشن ساختن جايگاه و وضعيت واژه بست ها در مقايسه با ديگر عناصر آزاد و وابسته زبان ونحوه عملكرد قواعد نحوي بر آنهاست . زبان مورد مطالعه اين رساله فارسي محاوره اي معاصر - كه در گفتار روزمره و عادي مردم تهران بهكار برده مي شود - انتخاب گرديده است . در اين بررسي واژه بست تكواژ وابسته اي است فاقد تكيه كه به تنهايي در ساخت به كار نمي رود اما با ديگر عناصر وابسته مربوط به حوزه صرف اشتقاقي و صرف تصريفي تفاوت دارد و به حوزه نحو مربوط مي شود. يعني قواعد نحوي در توزيع و كاربرد آن دخالت دارند. واژه بست به انواع ساده و ويژه تقسيم مي شود. در طبقه بندي زوييكي (1985) تكواژ وابسته اي كه صورت كامل دارد - و رابطه آوايي دو صورت وابسته و كامل شفاف است و آن دو صورت از توزيع همسان و منطبق بريكديگر بخورد دارند - واژه بست ساده قلمداد شده است . در صورتي كه تكواژ وابسته ، شفاف نباشد، و يا توزيع آن دو كاملا منطبق بريكديگر نبوده و در بعضي جايگاهها در توزيع تكميلي با يكديگر باشند واژه بست ويژه ناميده شده است .