عنوان :
فرآيند دوگان سازي
پديدآورندگان :
شقاقي ويدا نويسنده , حق شناس علي محمد نويسنده
نام دانشگاه :
دانشگاه تهران
كليدواژه زبان طبيعي :
فرآيندهاي واژه سازي , دوگان سازي , دستورزبان فارسي , اتباع , زبان و زبانشناسي
دامنه موضوعي :
علوم انساني
چكيده :
رساله حاضر يكي از فرآيندهاي واژه سازي بنام فرآيند دوگان سازي را مورد بررسي قرار داده است . فرآيند مذكور فرآيند صرفي و اشتقاقي متداولي است كه در آن بخشي از يك واحد واژگاني و يا كل آن تكرار شده ، و معمولا براي رساندن مفاهيمي مانند جمع ، تكرار، تداوم و يا شدت بكار مي رود. جزيي راكه تكرار مي شود دوگاني مي ناميم . دوگاني وندي است كه قبل از واژه ، در ميان و يا پس از آن قرار گيرد. به منظور پي بردن به نحوه عمل اين فرآيند در فارسي ، فرهنگ زبان فارسي (6 جلدي ) اثر دكتر معين انتخاب و واژه هاي دو جزيي آن - واژه هايي كه درآنها بخشي از واژه پايه و نه تمام آن تكرار شود - استخراج گرديد. اين نوع واژه ها در دستور سنتي اتباع و در زبانشناسي نوين دوگاني ناقص ناميده شده اند. اتباع يا واژه هاي دو گانه در دستور زبان فارسي از مقوله اس ، صفت و يا قيد بشمار مي روند و گاه پس از تركيب با واژه هاي ديگر نقش فعلي را هم عهده دار مي شوند. اتباع داراي معني واژگاني مستقلي نيست . معني افاده شده از آن عهده دار مي شوند. اتباع داراي معني واژگاني مستقلي نيست . معني افاده شده از آن در فرهنگ لغت فارسي يافت نمي شود. مانند: منگ در سنگ و منگ كه به معناي گيج نه كلوخ و غيره در فرهنگها ثبت شده است . دو گاني ناقص را مي توان به سه نوع آغازي (نك و نال ، كت و كلفت ) مياني (پاره پوره ، تاراغ و توروغ ) و پاياني (هارت و پورت ، شيك و پيك ) تقسيم كرد.
