كليدواژه زبان طبيعي :
گويش آمره , بررسي آوايي , بررسي دستوري , استان مركزي , زبان و زبانشناسي , تفرش
چكيده :
رساله حاضر گويش آمره از توابع بخش خلجستان شهرستان تفرش در استان مركزي را بررسي نموده است . اين گويش صورتهاي مربوط به حدود قرن پنجم را حفظ كرده است . نمونه آن لفظ "اندر" و "ي " استمراري پايان فعل مي باشد. بررسي آوايي اين گويش نشان داد كه واكه هاي /.../ و نيز گونه اي از p/ / با علامت ... افزون بر واجهاي فارسي معيار در آن وجود دارد. از ويژگيهاي اين گويش متمايز بودن جنس مذكر و مونث است . علامت تانيث a/ / است و به علت بافت آوايي آنجا كه واژه به واكه i/ / ختم مي شود به ya/ / مبدل مي شود. تطابق از نظر علامت تانيث در مورد صفت و موصوف ، مضاف و مضاف اليه و مسند و مسنداليه نيز وجود دارد. مانند: ترب سفيد .torova espika گاه تفاوت ميان صفت مذكر و صورت مونث آن بجز گرفتن a/ / در پايان تا حدي بيقاعده است مانند: جوان (مونث ) javona در برابر جوان (مذكر) javo علامت جمع در گويش آمره gal است كه براي جاندار و بي جان ، مذكر و مونث يكسان است و فقط در ضماير مفعولي و ملكي سوم شخص جمع بصورت O-gale در مي آيد. علامت تصغير در اين گويش ak/ / است و طرز قرار گرفتن علامت هاي جمع ، تصغير و تانيث به ترتيب زير است : زمين هاي كوچك zeminaglaka.... zemin-gal-ak-a اسم معرفه در اين گويش نشانه خاصي نداشته و برحسب بافت و يا كاربرد وابسته هاي اشاره و اضافه معرفه مي شود.
