چكيده :
نگارنده در چهار بخش اين رساله شهرستان اراك را از نظر طبيعي ، جمعيتي ، اقتصادي و كالبدي مورد بررسي و مطالعه قرار داده است . عناوين مورد بررسي عبارتند از: موقعيت و وسعت ، توپوگرافي ، ويژگيهاي اقليمي ، بادها - جهت و سرعت ، زمين شناسي ، زلزله خيزي ، منابع آب ، استعداد خاك ، پوشش گياهي ، اكولوژي حيواني ، سابقه سرشماري ، جمعيت شهرستان برحسب تقسيمات كشوري ، دموگرافي شهرهاي اراك و كميجان ، نرخ رشد جمعيت ، پيش بيني جمعيت تا سال 1375، مهاجرت ، علل مهاجرت پس از انقلاب ، نقشه مهاجرت ، كشاورزي و دامپروري ، وضعيت منابع آب كشاورزي ، وضع موجود كشاورزي علل كاهش سطح زير كشت گندم ، پيشنهاداتي جهت بهبود وضع كشاورزي ، صنايع شهرستان اراك ، صنايع فلزي ، شيميايي ، دستي ، قدمت و پيشينه تاريخي ، طرح و بافت ، سيما و نما، جهت گسترش ، مصالح ساختماني ، مساحت در سالهاي مختلف ، مركز تجاري (بازار)، مراكز اداري ، فاضلاب و مسايل ترافيكي شهر.