چكيده :
تعداد بيماراني كه در سال 1364 به علت بيماري كزاز به مركز پزشكي كودكان مراجعه نموده ، و مورد بررسي قرار گرفتند 36 نفر مي باشند. كه 11 نفر از شهر تبريز (30 ) و 5 نفر از روستاهاي تبريز ( 14 ) و بقيه به ترتيب از روستاهاي بستان آباد، اهر، شهرهاي نزديك تبريز مراجعه نمودند. تمام بيماران وزن طبيعي داشتند به جز 2 خانواده كه وضع متوسطي داشتند بقيه كارگر و كشاورز بودند.بجز يكي از بيماران كه در بيمارستان مرند متولد شده و دچار كزاز شده بود بقيه در روستا ها و محله هاي فقير نشين شهر تبريز و توسط ماماهاي محلي متولد شده اند و بند نافشان توسط چاقو يا قيچي آلوده بريده شده است . از تعداد 36 بيمار 11 نفر 7 روزه ( 30 ) 9 نفر 5 روزه ( 23/5 ) و نوزادان 4 روزه و 13 روزه و 15 روزه هركدام يك نفر ( 8/4 ) نتيج بقيه فاكتورهاي مورد بررسي نظير علت مراجعه علايم باليني بيماران آزمايشات انجام شده . آزمايشات انجام شده و اقدامات درماني انجام شده به تفصيل شرح داده شده است .