48452

بررسي و تشخيص مواد افزودني در برخي از فرآورده هاي دارويي ساخت ايران (محافظت كننده ها).

وجداني رودسري محمدهادي نويسنده , بلورچيان بيوك نويسنده

دانشگاه آذرآبادگان ، دانشكده داروسازي

دكترا

149

1353

اكثر فرآورده هاي داروسازي مانند امولسيونها، شربتها، محلولهاي تزريقي و كليرها احتياج مبرمي به مواد نگهدارنده دارند. اگر اينگونه داروها فاقد مواد نگهدارنده باشند گذشته از اينكه خاصيت درماني خود را در نتيجه فسار از دست مي دهند، ممكنست ضرري براي بيمار داشته باشد. از ميان محافظت كننده هاي دارويي بيشتر ازهمه متيل وپروپيل پارابن مصرف دارند چون در تمام فرآورده ها از آن استفاده مي شود البته استفاده از اين تركيبات درفرآورده هاي چشمي و تزريقي كمتر و در ساير فرآورده ها مورد استفاده بيشتري دارند. در كليرهاي چشمي بيشتر از بنزال كونيوم كلرايد استفاده مي شود. در اكثر شربتهاي ضد سرفه مواد نگهدارنده اسيد بنزوييك و بنزوآت دوسود يا كلروفرم مي باشد البته اين مواد را به علت خاصيت تراپوتيكي آن مورد استفاده قرار مي دهند. همچنين اين مواد خاصيت محافظت كنندگي هم دارند. در تمام موارد استعمال از هر محافظت كننده اي بايد سازگاري يا ناسازگاري آنها را با دارو در نظر گرفت چون بعضي از محافظت كننده ها در pH قليايي و عده اي در pH اسيدي فعالند در غير اينصورت مواد محافظت كننده به شدت تجزيه شده و خاصيت محافظت كنندگي آن بطور قابل ملاحظه اي كاسته مي شود اكثر محافظت كننده ها به علت خاصيت آنتي باكترياليشان به صورتهاي مختلف گذشته از محافظت دارويي مورد استفاده قرار مي گيرد مثلا بنزال كونيوم كلرايد مواد ضد عفوني كننده فوق العاده قوي اي مي باشد كه از محلول 10 درصد آن به نام روكال براي شستشوي سبزيجات و ميوه ها به طور فراوان استفاده مي شود يا محلولي از ستريميد به عنوان شامپو از خاصيت دترژاني و ضد سبوره از آن استفاده مي شود. در قطره هاي بيني بيشتر از محافظت كننده كلروبوتول و بنزال كونيوم كلرايد استفاده مي شود كلروبوتول علاوه بر محافظت كنندگي خاصيت تسكيني هم دارد. در اين رساله از محافظت كننده هايي كه در كارخانه هاي داروسازي از آن مورد استفاده قرار مي گيرد خصوصيات آنها و همچنين مقدار مجاز استفاده از آن ذكر گرديده ولي كارخانه هاي داروسازي بسته به نوع تركيب دارو مقادير مختلفي از محافظت كننده را مورد استفاده قرار مي دهند با بيان اين مطلب كه استفاده بيش از حد مجاز آن مضر تشخيص داده شده و ممنوع است .

1-1

فارسي