مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - حركت و زمان در فلسفه اسلامي و فلسفه هاي مغرب زمين

چكيده :

حركت و زمان همانند ساير مفاهيم فلسفي در طول تاريخ ، ماجراها پشت سرگذاشته اند اين دو از نخستين مفاهيم شناخته شده براي بشر بوده اند و زمينه هاي تفكر را در انديشمندان فراهم آورده اند. تنوع و تغيير نقطه آغازين فكر بشر محسوب مي شود كه وي را به جست و جوي وحدت در ميان كثرت و ثبات در ميان تغيير كشانده است . نزد برخي حكما اين دو واژه ، امر مبهم و غير واقعي تلقي شده كه واقعي بودن آنها با پذيرش هستي تعارض منافات داشته است . از اين رو پارمنيدش و زنون وجود حركت و زمان را منكر شده اند برخي از حكما و متكلمان اسلامي ، زمان را مرهوم و غيرواقعي دانسته اند و از نظر برخي ديگر حركت و زمان و هستي با هم ارتباط تنگاتنگي دارند. اين گروه نشانه هستي و بودن را در پويايي و تحول دانسته اند. برخي سطحي نگرانه با حركت و زمان روبه رو شده و از حركت فقط جابه جايي مكاني و از زمان فقط پيوند و اتصال را اراده كرده اند و عده اي حركت را در معناي وسيع تر و عميق تري جست و جو نموده و پويش دروني و حركت جوهري پرداخته اند. اگر چه حركت و زمان نسبت به واژه جوهر قدمت بيشتري دارند، اما شايد بتوان گفت از لحاظ مفهومي ....