مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بهينه كردن شرايط كشت درون شيشه اي گياه دارويي ماريتيغال )Silybum marianum( و بررسي تنوع سوماكلونال با استفاده از نشانگرهاي مولكولي .

چكيده :

متابوليت هاي ثانويه گياهي نقش مهمي را در سلامت و تغذيه انسان ايفا مي كند. ماريتيغال يا حارمريم از گياهان مهم دارويي است كه جايگاه خاصي را در صنايع دارويي پيدا كرده است . مجموع مواد موثره فاونوييدي اين گياه سيليمارين نام دارد و مهمترين جز آن سيلي بين است . كشت بافت گياهي يكي از تكنيك هاي مهم در راستاي توليد صنعتي متابوليت هاي ثانويه است . به منظور بهينه كردن شرايط كشت درون شيشه اي گياه ماريتيغال ، آزمايشي با استفاده از دو ژنوتيپ مختلف (رقم اصلاح شده مجارستان و اكوتيپ نورآباد مغان )، ريزنمونه كوتيلدون و هيپوكوتيل ، محيط كشت MS و تيمارهاي هورموني كينيتين (/1. و 1 ميلي گرم در ليتر) و توفوردي (1 و 2 ميلي گرم در ليتر) در شرايط تاريكي در قالب آزمايش فاكتوريل با طرح پايه كاملا تصادفي انجام گرفت . جوانه زني بذور در محيط كشت MS بدون هورمون در شرايط تاريكي و دماي 26 درجه سانتي گراد صورت گرفت . بمنظور القاي كالوس تركيبات هورموني كينيتين و توفوردي استفاده شد. كالوس هاي بدست آمده از ريزنمونه 4 بار بازكشت شدند و قبل از هر بازكشت وزن تر و قطر كالوس ها اندازه گيري شد. نتايج تجربه واريانس داده ها در هر بازگشت نشان داد كه رقم مجارستان وزن تر و قطر كالوس بالاتري نسبت به اكوتيپ نورآباد مغان داشت و ريزنمونه كوتيلدون نيز از نظر وزن تر و قطر كالوس از ريزنمونه هيپوكوتيل بالاتر بود. با افزايش ميزان هورمون ها در محيط كشت ، وزن تر و قطر كالوس افزايش يافت و در هر 4 بازكشت كالوس را داشتند. بمنظور بررسي تاثير تركيبات هورموني ، ژنوتيپ ، نوع ريزنمونه و نيز بازكشت هاي كالوس ها بر ميزان مواد موثره ماريتيغال ، استخراج مواد موثره از كالوس هاي حاصل از ريزنمونه و چهار بازكشت صورت گرفت . اجزاي سيليمارين با استفاده از دستگاه HPLC اندازه گيري و به اجزاي تاكسي فولين ، مجموع سيلي كريستين ، مجموع سيلي بين A و B و مجموع ايزوسيلي بين A و B تفكيك شد. نتايج نشان داد كه با افزايش سن كالوس ميزان سيلي بين A و B افزايش و برعكس ميزان ايزوسيلي بين A و B كاهش مي يابد...