چكيده :
بعد از اثبات ضرورت حكومت اسلامي و در راس آن ولي فقيه جامع الشرايط، طي ساليان اخير آنچه كه مورد بحث و گفتگوهاي بسياري از انديشمندان قرار گرفته ، نظارت بررهبر حكومت اسلامي است . اينكه آيا رهبري اسلامي نظارت پذير مي باشد. قلمرو اين نظارت چيست و معيارهاي ارزيابي رهبر كدام است ، از گروههاي اسلامي است . در حقوق اسلامي ، مردم به اذن الهي ، حاكم جامع الشرايط را شناسايي مي كنند و به اعمال بر وي مي پردازند تا بربقاي شرايط رهبري اطمينان حاصل شود و در صورت از دست دادن يكي از شرايط، انعزال وي را تشخيص ميدهند. از آنجا كه نظارت امري تخصصي است ، مردم اعمال اين حق (شناسايي و نظارت ) را به كارشناسان واگذار مي كنند. و خبرگان منتخب موظفند براساس اصول قانون اساسي جمهوري اسلامي ، به اعمال اين وظيفه بپردازند. تحقيق حاضر شامل سه فصل است كه در آن به مفهوم نظارت ، مباني عقلي و شرعي نظارت برحاكم ، سوابق نظارت بر قدرت در نظامهاي مختلف سياسي و از جمله نظام سياسي اسلام ، قلمرو و نظارت بررهبر، معيارهاي ارزيابي رهبر و ساز و كارهاي اين نظارت در نظام جمهوري اسلامي ايران پرداخته شده است .
