عنوان :
بررسي متن فارسي ميانه هوم يشت (زند هوم يسن )
پديدآورندگان :
احمدي نژاد محمود نويسنده , سركاراتي بهمن نويسنده
نام دانشگاه :
دانشگاه تبريز
كليدواژه زبان طبيعي :
هوم سومه ايزد }yazata{ هوم يشت زند هوم يسن زند زبان و زبانشناسي رده علوم انساني
چكيده :
هوم hom ، اوستايي Haoma نام يكي از ايزدان آيين زردشتي است . قدمت ستايش اين ايزد-گياه به دوران هند و ايراني برمي گردد. نام اين گياه در زبان هندي باستان به صورت سورمه Soma آمده است . پس از ظهور زردشت و تعاطي فرهنگي ميان كيش مزديسني و آيين هاي پيشين ايراني ، هوم در زمره يكي از ايزداني درآمدفكه براي آنها يشت تا يسن خاصي تدوين شده ، است . يشت نهم يا هوم يسن كه داراي سه ها است در ستايش اين ايزد است كه پيام آور ايزدان و دور دارنده مرگ و بخشنده تندرستي است . به سه دليل هوم از خدايگاني است كه بعدها به خدايان اصلي آيين زردشتي پيوسته است . نخست آن كه در گاهان كه سروده هاي اصلي خود زردشت است فاز اين ايزد نامي برده نشده . دوم آن كه وي جزو امشاسپندان و ياوران اهورامزدا قلمداد نشده و سوم آنكه وي جزو ايزداني نيست كه براي آنها روزي خاص در ميان روزهاي سي روزه ماه در نظر گرفته شده باشد. در يسنهاي 9، 10 و 11 كه به طور سنتي از آن برگردان و تفسيري به خط و زبان پهلوي وجود دارد و به زند هوم يسن موسوم است . اين ايزد ستايش شده و با فروتني براي او يزش و قرباني همراه با زوهر آورده شده است و كساني كه وي را براي نخستين تا چهارمين بار در جهان آماده كرده اند بر شمرده شده و در برابر فروتني و نيايش آنان از جانب هوم و اهرمزدبدانان پاداش داده شده است . در اين پايان نامه اين متن ابتدا حرف نويسي و آوانويسي شده و سپس ، در مقايسه با متن اوستا برگرداني به فارسي ارايه شده است . در بخش يادداشتها، توضيحات لازم مربوط به هر بند آورده شده و در انتها، واژه نامه تدوين شده است .
