مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري

چكيده :

يكي از مسايل مورد توجه متفكران و فيلسوفان مسيله شناخت نفس انسان است . پاره اي از آراء در اين باب مبتني بر ديدگاه ديني -عرفاني و پاره اي مبتني بر پژوهشهاي عقلي -تجربي اند. شايد بتوان گفت ارسطو، اولين كسي است كه رهيافتي تجربي به اين موضوع داشت . او علم النفس را در حكمت طبيعي جاي داد و براي نخستين بار اثري مستقل در اين موضوع نوشت . اين اثر با عنوان دباره نفس تا قرنها به عنوان منبع اصلي براي مطالعات روان شناختي بود. در اين رساله به بررسي آراء ارسطو در باب علم النفس خواهيم پرداخت و به انديشه هايي اشاره خواهيم كرد كه او براي اولين بار مطرح كرد. از جمله مساله تقسيم مراتب نفس در موجودات زنده و نگاه تجربي به رابطه نفس و بدن با تكيه بر ديدگاه خاص او در باب ماده و صورت . از نظر ارسطو نفس به صورت موجودي مستقل در خارج محقق نيست . بلكه هميشه در ضمن موجودات جسماني و متناسب با مراتب آنها وجود دارد. انديشه هاي ارسطو بر فيلسوفان بعد خصوصا فلاسفه مسلمان تاثيرگذار بوده و ايشان علاوه بر شرح درباره نفس مباحث جديدي را در علم النفس ارايه كردند. در پايان رساله رشد و تكامل ديدگاه ارسطو در باب نفس را در حكمت متعاليه مورد ارزيابي قرار مي دهيم و به مباحثي چون حدوث نفس ناطقه ، حركت جوهري نفس ، مراتب تجرد و نهايتا به غايت و جاودانگي آن مي پردازيم .