72510

مقايسه فراز و فرودهاي توليدات علمي ايران قبل و بعد از انقلاب اسلامي تا سال 2016 در پايگاه استنادي آي اس آي

كيومرثي، سميرا

مركز منطقه اي اطلاع رساني علوم و فناوري

شيراز

كارشناسي ارشد

علم سنجي

1397

توليدات علمي قبل از انقلاب , توليدات علمي بعد از انقلاب , توليد علم ايران , پايگاه استنادي تامسون رويترز

علوم انساني

پيشرفت و توسعه كشورها بر مبناي علم نافع و دانش استوار است. پژوهش و توليد علم و فناوري از مهم ترين عناصر رشد و توسعه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، صنعتي و سياسي هر كشوري به حساب مي آيد. توفيق در اين زمينه ها در صورتي محقق مي شود كه در برنامه ريزي هاي هدفمند و كلان كشورها، توجه مناسبي به امر پژوهش و فناوري صورت پذيرد. بر اين قرار پژوهش حاضر با هدف بررسي فرود و فراز هاي توليدات علمي ايران قبل و بعد از انقلاب اسلامي در صدد ارائه تصويري جامع از وضعيت علمي كشور در گذر زمان قبل و بعد از انقلاب اسلامي طي سال هاي 1310 تا 1395 (2016-1931 ميلادي) در پايگاه استنادي بين المللي تامسون رويترز و نشان دادن نقاط ضعف و قوت موجود مي باشد. اين پژوهش ، پژوهشي توصيفي - پيمايشي است و به روش علم سنجي صورت گرفته است. جامعه پژوهش كل توليدات علمي ايران شامل انواع مدارك ثبت شده در اين پايگاه در بازه زماني مذكور مي باشد. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه كل توليدات علمي ايران طي سال هاي مورد بررسي در اين پايگاه برابر با 304936 مدرك است و يك روند رشد صعودي را دنبال مي كند. در دوران قبل از انقلاب اسلامي ميزان توليدات نمايه شده ايران در اين پايگاه بسيار ناچيز است (2032 ركورد). بعد از انقلاب اسلامي تا ابتداي دهه دوم به دلايلي از جمله: دوران هشت سال جنگ تحميلي، انقلاب فرهنگي و تحريم هاي اقتصادي از سوي ديگر كشورها، رشد محسوسي در تعداد توليدات مشاهده نمي شود، اما بعد از جنگ بويژه از سال 1379( 2000 م) به بعد ميزان توليدات علمي به سرعت افزايش يافت و تاكنون به روند صعودي خود با شيب بسيار تند ادامه داده است. با توجه به سوالات پژوهش حاضر يافته ها نشان دادند دانشگاه هاي تهران (30809 ركورد)، علوم پزشكي تهران (24427)، صنعتي شريف (17457)، امير كبير (16417) و تربيت مدرس (15429) از پرتوليد ترين دانشگاه ها و بنياد ملي علوم ايران (3876)، دانشگاه تهران (1694)، علوم پزشكي تهران (1676)، تربيت مدرس (941) و پژوهشگاه دانش هاي بنيادي (IPM) (877) از جمله مهم ترين سازمان هاي حمايت كننده از پژوهش ها مي باشند. در ارتباط با رشته هاي مختلف، نتايج نشان داد حوزه هاي موضوعي مهندسي (69260)، شيمي (44806)، فيزيك (25658)، علم مواد (23729) و علوم كامپيوتر (22443) پر توليد ترين حوزه هاي موضوعي مي باشند و كشورهاي آمريكا (14217)، كانادا (7297)، انگلستان (6498)، آلمان (5211) و استراليا (4522) از مهم ترين شركاي علمي ايران طي سال هاي مورد بررسي محسوب مي شوند. همچنين وضعيت مقالات همايش ها، مقالات دسترسي آزاد و مقالات پراستناد و داغ نشان مي دهد اين مقالات رشد مناسبي را به ويژه بعد از انقلاب اسلامي داشته اند و تا كنون 37390 مقاله همايش، 25813 مقاله دسترسي آزاد و 1179 مقاله پراستناد و داغ در اين پايگاه از ايران به ثبت رسيده است. كشور ايران در گذر زمان به جايگاه علمي شايسته اي رسيده است. بنابراين لازم است پژوهش و فناوري بويژه پژوهش هاي كاربردي به عنوان يك مسئله حياتي و نيروي محركه پيشرفت و توسعه پايدار و رسيدن به رفاه و استقلال واقعي جامعه در اولويت قرار گيرد.