مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي مقدماتي گاوهاي بومي استان كردستان

چكيده :

... گاوهاي بومي منطقه كردستان كوچك يا متوسط جثه اند و غالبا به رنگ سياه يا قهوه اي ديده مي شوند. در مناطق دشت كردستان با توجه به كشت وسيع نباتات علوفه اي و غلات وضعيت تغذيه نسبتا مناسب بوده و بدليل وضعيت خاص توپوگرافي دامها راهپيمايي كمتري دارند. عمدتا به همين دلايل گاوهاي بومي در اين مناطق جثه بزرگتري داشته و شير بيشتري 5-4 ليتر در روز توليد مي كنند. در منطقه قروه و دهگلان گاوهاي بويم با 10-8 ليتر شير توليدي در روز نيز مشاهده مي شوند. در مناطق كوهستان اين ميزان توليد به 3/5 تا 2/5 ليتر در روز مي رسد. در اين پژوهش ميانگين توليد در شير در يك دوره شيردهي ، طول دوره شيردهي و طول دوره شيردهي و طول دوره خشكي به ترتيب 700-600 ليتر، 7-6 ماه و 5 ماه برآورد گرديد. جفت گيري در منطقه آزاد بوده و كنترل نمي گردد. سن بلوغ گوساله هاي نر و بالغ و ماده به ترتيب 15-12 ماهگي و 17-14 ماهگي است و سن اولين زايش حداقل سه سالگي مي باشد. جايگاههاي نگهداري دام با توجه به آب و هواي سرد منطقه و زمستانهاي طولاني بسته بوده و بصورت زاغه ، طويله سنتي و طويله بهداشتي هستند. 83 از جايگاههاي مورد بررسي سنتي بوده و با مصالح موجود در منطقه ساخته شده اند و ما بقي بهداشتي بوده و در ساخت آنها از سيمان و بلوك استفاده شده است . در واحدهاي سنتي عدم تهويه و جايگاه و امكان رشد و توسعه عوامل ميكروبي و انگلي با توجه به تاريكي و بكارگيري مصالح موحود در منطقه و نوع ساخت و جايگاه كه با حداقل هزينه بود مشكلات و مسايل عديده اي را به وجود آورده است .