12337

درس ‏آموخته ‏های قانون کشاورزی جمهوری خلق چین 1. حمایت از حقوق و منافع کشاورزان

ورمزیاری، حجت تهیه و تدوین , اعلائی بروجنی، پژمان تهیه و تدوین , رهایی، علیرضا ناظرعلمی , ورمزیاری، حجت مدیر مطالعه

1400

فارسی

تهران مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ایران

گزارش پژوهشي

مقدمه با توجه به جمعیت بالای کشور چین، دولت این کشور برای بخش کشاورزی، به منظور تأمین غذای این جمعیت بالا، اهمیت ویژه ای قائل است. درحال حاضر چین از نظر تولید غلات، پنبه، میوه، سبزیجات، گوشت، مرغ، تخم مرغ و محصولات شیلاتی در رتبه اول جهان قرار دارد. به دلیل اهمیت حاکمیت غذایی برای دولت چین، تولید غلات در این کشور به طور ویژه ای توسط دولت گسترش یافته است، به طوری که این کشور قادر به تأمین نیاز های غذایی اساسی مردم از طریق غلات است. در عین حال با توجه به افزایش سطح زندگی مردم چین، الگوی مصرف مواد غذایی از غلات به سمت پروتئین حیوانی، سبزیجات، میوه جات و خشکبار سوق یافته است؛ به طوری که تولید و همچنین واردات این اقلام غذایی دارای ارزش افزوده بالا، بیشترین رشد را در بین انواع مواد غذایی داشته است. از طرفی افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی سالم و با کیفیت در مقابل عرضه محدود آنها، به افزایش واردات کشور چین منجر شد. همچنین هرساله بخش قابل توجهی از اراضی کشاورزی این کشور برای مقاصد زیربنایی، صنعتی و مسکونی تغییر کاربری می دهند و از طرفی وضعیت اکولوژیکی در این کشور رو به وخامت است؛ به طوری که میزان افزایش تولیدات کشاورزی بسیار جزئی بوده و در عوض ظرف یک دهه گذشته، میزان واردات کشاورزی به میزان چشمگیری افزایش یافته است. سایر شاخص های اقتصادی بخش کشاورزی چین، بنابر آمار سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، به شرح زیر است: • سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی، جنگلداری و شیلات از تولید ناخالص داخلی در سال 2019، به قیمت ثابت سال 2015: 6/7 درصد؛ • رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی، جنگلداری و شیلات در سال 2019، به قیمت ثابت سال 2015: 7/3 درصد؛ • ارزش افزوده سرانه بخش کشاورزی در سال 2018، به قیمت ثابت سال 2015: 763 دلار؛ • سهم بخش کشاورزی از اشتغال در کشور چین در سال 2019: 4/25 درصد؛ • سطح اراضی کشاورزی آبی در کشور چین در سال 2019: 69 میلیون هکتار (58 درصد از اراضی قابل کشت). به هر حال زیرساخت‏های حقوقی مناسب و کارامد، یکی از مهم ترین شروط و الزامات توسعه کشاورزی به شمار می‏رود. همان‏طور که به‏اختصار اشاره شد، کشور چین، در کنار چالش‏های اساسی در بخش کشاورزی دستاوردهای جدی داشته است. لذا این گزارش، به بررسی اجمالی قانون کشاورزی جمهوری خلق چین و تبیین رویکردها و مهم ترین ضوابط آن با تأکید بر مواد مرتبط با حمایت از حقوق و منافع کشاورزان پرداخته است. به منظور رعایت اختصار، سایر حوزه های تخصصی مانند ایمنی و کیفیت تولیدات کشاورزی، بازار محصولات کشاورزی، توسعه تولید بذور کشاورزی، تشویق سرمایه‏گذاری در بخش کشاورزی و توسعه روستایی، توسعه بیمه کشاورزی و اهتمام به حفاظت از محیط‏زیست و بهره برداری پایدار از منابع طبیعی در گزارش بعدی با شماره 2 مورد بررسی قرار خواهند گرفت. هرچند ابهام هایی در برخی مواد وجود دارد و نمی‏توان آن را به صورت کامل بر کشور ایران منطبق دانست؛ ولی با توجه به مشابهت‏ها، درس‏آموخته‏های مهمی وجود دارد که در این گزارش مطرح شده است.