پديدآورندگان :
ورمزیاری، حجت تهیه و تدوین , بابایی، محسن تهیه و تدوین , ورمزیاری، حجت مدیر مطالعه , حسین زاده، مجید همکار , سلیمانی مورچه خورتی، الهه همکار , دهقانی بنانکی، علی همکار , عبدالحسین زاده، محمد همکار , شاهانی، امیررضا ناظرعلمی , رهایی، علیرضا ناظرعلمی
چكيده فارسي :
طرح پیشنهادی در قالب ماده واحده و یک تبصره در تاریخ 20/05/1399 اعلام وصول شده است و به دنبال تشکیل «وزارت محیط زیست و منابع طبیعی» از طریق ادغام سازمانهای امور اراضی کشور و جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور با سازمان حفاظت محیط زیست است. در طول دهه گذشته، این پنجمین طرح اعلام وصول شده درخصوص تغییرات ساختاری سازمان حفاظت محیط زیست و ادغام آن با برخی سازمانهای ذیل وزارت جهاد کشاورزی یا وزارت نیرو است. با وجود موافقان و مخالفان متعدد، هیچکدام از طرحهای مورد نظر پیشین به سرانجامی نرسیده و در کمیسیونهای تخصصی و فرعی مجلس رد یا بایگانی شدهاند. یکی از دلایل اصلی به نتیجه نرسیدن این طرحها، این است که بدون آسیبشناسی درست و جامع از معضلات و چالشهای مترتب بر محیط زیست و منابع طبیعی، صرفاً در چند بند کوتاه تشکیل وزارتخانه مستقل برای محیط زیست و منابع طبیعی را پیشنهاد دادهاند. طرح فعلی نیز از این موضوع مستثنا نیست. راهحل رفع چالشهای اساسی محیط زیست و منابع طبیعی و اراضی کشاورزی مانند تخریب محیط زیست، تغییر کاربری اراضی، زمینخواری، خُردی و پراکندگی اراضی کشاورزی و مواردی از این قبیل نه در تغییر صرف ساختار سازمانهای متولی، بلکه در ایجاد تحول در فرایندهای واگذاری و تغییر کاربری اراضی و تغییر بنیادی در تفکر و عمل سیاستگذاران، برنامهریزان، قانونگذاران و مسئولان سطح میانی و عملیاتی نسبت به اهمیت محیط زیست و منابع طبیعی و حفاظت، حمایت، احیا و توسعه آنها براساس رویکردهای مشارکت مردمی است. همچنین تا زمانی که صلاحیتهای لازم برای تصدی مناصب سطح بالا در دستگاههای مرتبط با محیط زیست و منابع طبیعی تدوین و اجرایی نشود، چگونه میتوان انتظار داشت که ارتقای ساختار یک سازمان به وزارتخانه بتواند مشکلات محیط زیست و منابع طبیعی را مرتفع نماید. چگونه میشود تولیگری اراضی کشاورزی و ملی در یک وزارتخانه و تولیگری تولید در وزارتخانه دیگر انجام شود. این موضوع سبب اختلال در امر تولید و حتی سردرگمی بیشتر کشاورزان خواهد شد و این امر، با آنچه در مقدمه این طرح بیان شده، مغایر است. بنابراین بهنظر میرسد طرح پیشنهادی برآمده از آسیبشناسی دقیق و جامع از چالشهای سیاستگذاری و مدیریتی مترتب بر محیط زیست و منابع طبیعی و اراضی کشاورزی نبوده و نمیتواند راهحل مناسبی برای بهبود وضعیت موضوعات مذکور باشد. مضاف بر این، طرح پیشنهادی با اصول پنجاه وهفتم، هفتادوپنجم، هشتادوپنجم، یکصدودهم و یکصدوسی وسوم قانون اساسی مغایر بهنظر می رسد. ازاینرو این طرح واجد ایرادات اساسی است و تصویب آن توصیه نمیشود.
