كاركرد مكان داستان در ارايه عناصر پايداري (بررسي موردي رمان «ذاكره الجسد» اثر احلام مستغانمي)

وظيفه مكان القصه في اظهار عناصر المقاومه (روايه ذاكره الجسد لاحلام مستغانمي نموذجاً)

مكان يكي از عناصر تشكيل‌دهنده داستان است كه در داستان‌هاي ادب پايداري، نقش مهمي پيدا كرده‌است؛ چراكه يكي از گسترده‌ترين جلوه‌هاي ادبيات پايداري سخن از ستم‌هايي است كه در برهه‌اي از تاريخ بر سرزميني رفته‌است. شناخت جلوه‌هاي پايداري و چگونگي كاركرد عنصر مكان در ارايه آنها و همچنين ارتباط و ‌اثرگذاري آنها بر يكديگر در تحليل داستان‌هاي پايداري اهميت زيادي دارد. نويسندگان رمان‌هاي پايداري به عنصر مكان توجه ويژه‌اي داشته‌اند و مكان در‌ آثار آنان نقشي برجسته و اثرگذار در حوادث و شخصيت‌ها يافته‌است. رمان ذاكره الجسد اثر احلام مستغانمي، نويسنده الجزايري (متولد 1953) نيز از انواع مكان بهره برده‌است. اين پژوهش مي‌كوشد با روش توصيفي ـ تحليلي چگونگي كاركرد انواع مكان (باز، بسته، انتقالي و دوگانه) را در ظهور مضامين پايداري ملت الجزاير در اين رمان بررسي كند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه در ميان مكان‌هاي بسته، مكان بسته اجباري (زندان كديا) و در ميان مكان‌هاي باز، قسنطينه با اماكن مختلف، نقش مهمي در تبيين مضامين پايداري ايفا نموده‌است. مهم‌ترين كاركرد مكان در داستان ذاكره الجسد ارايه جلوه‌هاي پايداري است كه عبارتند از: وطن‌دوستي، حفظ ياد و خاطره شهدا و رهبران انقلاب الجزاير و شكنجه‌هاي واردشده بر آنان.

Resistance literature expresses the pain and suffering which has been imposed on a given nation at a specific period of history. Understanding of resistance and the function of location in the presentation of these elements is important as well as the relevance and effectiveness of these two on each other. The authors of novels, especially novels on resistance, have paid special attention to the element of location in their artistic works in such a way that it has had prominent and influential role in the events and characters. "Zakerat Al-jasad" is a novel by the Algerian author, Ahlam Mosteghanemi (1953) . It is a rich novel in a variety of locations. The present study sets out to examine the manner of function of location (i. e open, close, transitive and dual) in the emergence of stability themes of the nation of Algeria. This would be done by descriptive-analytic method. The results of the study indicated that among the closed locations, the compulsory closed location specially Kadya prison, and among open locations, constantinople with various places, have played an important role in explaining the themes of resistance. The most important resistance effects emerged in various locations in "Zakerato Al-jasad", such as patriotism, preservation of the memory of the martyrs, and the leaders of Algeria revolution and tortures imposed on them.