آب مجازي، شيوه اي براي مديريت بحران منابع آب

چكیده ایران به دلیل واقع شدن در اقلیم خشك و نیمه خشك و همچنین با رشد روزافزون مصارف آب، در سالهای آتی با خطر بروز بحران آب مواجه میباشد. لذا برای مقابله با آن می بایست نسبت به انواع مصرف آب با حساسیت بیشتری برخورد شود. از جمله این مصارف، آب مجازی است. آبی كه در فرآیند تولید كالاها به كار می رود، آب مجازی نامیده میشود كه بخشی از آن نیز در محصول نگه داشته شده است. كشورهای كم آب می توانند با واردات محصولات آب بر، نظیر مواد غذایی، آبی را كه برای تولید آن نیاز است را در بخشهای دیگر مصرف كنند. این تجارت با در نظر گرفتن مزیت نسبی كشورهای صادركننده در تولید محصولات غذایی صورت میگیرد از اینرو كشوری به صادرات مواد غذایی می پردازد كه از نظر منابع و عوامل تولید شرایط بهتری در تولید محصولات نسبت به كشورهای وارد كننده داشته باشد. واردات آب مجازی بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی یك كشور را تحت تأثیر قرار می دهد و با امنیت غذایی آن ارتباط مستقیم دارد. وقتی كالاها به بازارهای جهانی وارد می شوند، تجارت آب مجازی اتفاق می افتد. انتظار می رود كه تجارت آب مجازی، مصرف آب را در سطح ملی و بین المللی به دلیل استفاده كارآتر و تخصصی تر از آب، كاهش دهد. امروزه مفهوم آب مجازی یكی از موضوعات مهم در مدیریت منابع آب به شمار می رود. در ایران هرچند موفقیت در تولید داخلی غلات چشمگیر بوده اما با توجه به محدودیت رو به افزایش منابع آب نمی توان این روند را حفظ نمود. همچنین كم آبی اساساً در آینده بدلیل استفاده بدون برنامه ریزی و نه بدلیل كمبود آب خواهد بود . نتایج تحقیق نشان می دهد كه واردات مواد غذایی در ایران هنوز با هدف تجارت آب مجازی صورت نمی گیرد در صورتی كه می توان با بهره گیری از الگوهای جدید جهت ارزیابی جایگاه كشور از نظر مزیت نسبی در تولید محصولات كشاورزی و تغییر سیاستهای واردات و صادرات مواد غذایی با رعایت اصول امنیت غذایی ، منافع حاصل از آن را در دیگر بخشها سرمایه گذاری كرد و با بحران آب در كشور های دچار خشكسالی به مقابله پرداخت . همچنین با اشاره ای به ضرورتها و كاربرد این تجارت در ایران به معرفی برخی از نیازمندیهای مطالعاتی در كشور پرداخته شده است. واژه های كلیدی ، ، بحران آب،، ،