تعادل و تقارن به عنوان يكي از مفاهيم بنيادي معماري ايران

در مطالعه معماری ایرانی و استخراج مفاهیم، مبانی و ویژگی های آن كاملاً روشن است كه اساس و شالوده اصلی آن در فلسفه وجودی این سرزمین بوده است و در نتیجه، مطالعه آن بدون عمیق شدن در مسائل اجتماعی، فرهنگی، دینی و ادبی ناممكن است و روش تطبیقی رفت و برگشتی بین قالب (صورت) و فلسفه اجتناب ناپذیر می باشد. دشواری این تحلیل از همین جا آغاز می شود. چرا كه كالبد همیشه قابل نقد علمی است، به ویژه هنگامی كه این نقد در ارتباط با محیط فیزیكی و جغرافیایی صورت می گیرد. با وجود تمام بحثهایی كه پیرامون معماری ایرانی وجود دارد، آنچه به این نام خوانده می شود یقینا دارای ویژگیهاییست كه در عرصه های معنایی و كالبدی قابل پیگیریست. از جمله ویژگیهای كالبدی معماری ایرانی كاربرد هندسه در آن است و از میان راهبردهای هندسی، الگوی انتظام دهنده ی تقارن در هنر و معماری ایران اسلامی جایگاهی ویژه دارد و از طرفی با درنظرگرفتن نظرگاه اندیشمندان ایرانی مسلمان در بیان اهمیت موضوع تقارن در هنر و معماری ایران اسلامی، ما در این پژوهش توصیفی پیمایشی به شرح آن پرداخته ایم.