مقايسه تطبيقي جايگاه عرفان در آتشكده هاي زرتشتي ايران و معابد بودايي هند

از دیرباز همواره اعتقادات و باورها، آداب و رسوم، نحوهی نیایش و پرستش و نوع اندیشه های متفاوت هر مردمی از یك شناخت عرفانی سرچشمه می گیرد كه در شكلگیری معابد و نیایشگاههای ایشان نقشی اساسی ایفا كرده است. از آنجایی كه اعتقادات و باورها در طول تاریخ در حال تغییر بوده و با این تغییرات در اعتقادات مردم تغییراتی نیز در ساخت پرستشگاه ها بوجود آمده است؛ ولی با این حال همواره حضور انسانها در معماری این فضا تاثیرگذار بوده است، و این بدین معنی است كه حضور انسان نیایش كننده به ساختمان نیایشگاه ها هویت می دهد. این مقاله سعی دارد تا نماد حضور الهی را در فضای نیایشی كه جلوه گرترین بخش نیایشگاه ها هستند و میتوانند كل معماری این بناها را تحت تاثیر خود قرار دهند را تحلیل نماید. در این روند نخست به تعریف عرفان و مبانی عرفان در معماری پرداخته و سپس معماری پرستشگاه ها در ایران و هند مورد بررسی قرار گرفته و اشتراكات و اختلافات آنان بیان گردیده است. هدف این مقاله، شناخت میراث فرهنگی به جای مانده از اقوام و ملل ایران و هند و وابستگی های تاریخی و روابط كهن جهت نزدیكی وتعامل این تمدنها و مطالعه وجوه اشتراك و اختلاف معماری آتشكده های زرتشتی و استوپاهای بودائی است. نتایج تحقیق حاكی از آن است كه، هر دو كشور، ایران و هند دو تمدن بزرگ و باستانی هستند كه هر دو از یك اصل و تبارند. ساكنان هند و ایران در طول تاریخ حتی پیش از ورود قوم آریان با یكدیگر ارتباط داشتند. در این دو تمدن اشتراكاتی در كالبد معماری، نمادها و اندیشه های آنان وجود دارد .