اندازه گيري خوشخوراكي سه گونه مرتعي با استفاده از روش هاي كافه تريا و زمان سنجي براي گوسفند نژاد لري در حوزه آبخيز و نايي بروجرد

خوشخوراكی یعنی عواملی كه باعث ترجیح چرای یك گیاه به گیاه دیگر از سوی دام میشود و میتواند در تعیین آن به عنوان ابزاری برای مدیریت مراتع می باشد. هدف این مطالعه تعیین میزان خوشخوراكی سه گونه مرتعی با استفاده از دو روش كافه تریا و زمان سنجی برای دام غالب منطقه ونایی شهرستان بروجرد در سال ۱۳۹۲ و نیز مقایسه این دو روش است. ابتدا در منطقه تیپ بندی شد و بر اساسی گیاهان غالب هر تیپ سه گونه گیاهی انتخاب شدند. سپس از هر گونه به میزان دو كیلوگرم علوفه و در ۵ تكرار در داخل ظروف یك شكل و در محیط مشخصی قرار داده شدند. گوسفند كه دام غالب منطقه است پس از تالیف علوفه دستی وارد منطقه مورد نظر شد. پس از مصرف توسط گوسفند وزن علوفه باقی مانده بدست امد. در روش زمانسنجی بصورت مشاهده مستقیم چرا برای اندازه گیری درصد زمان صرف شده برای چریدن گونه ها با استفاده از نژاد همان گوسفند و در مرتع انجام شد. تعیین خوشخوراكی گیاهان در طول فصل چرا به روش زمانسنجی و در هر نوبت طی سه تكرار ۲۰ دقیقه ای انجام شد. در این منطقه، بارش سالانه حدود ۴۵۰ میلی متر می باشد. اطلاعات حاصله با استفاده از نرم افزار SpSS و با آزمون آنالیز واریانس، میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانكن و مقایسه دو روش زمانسنجی و كافه تریا با استفاده از ازمون تی مستقل انجام شد. نتایج آنالیز واریانس در هر دو روش زمانسنجی و كافه تریا نشان داد كه اختلاف معنی داری در سطح ۹۵ درصد اعتماد بین خوشخوراكی گیاهان وجود دارد و در ادامه آزمون دانكن با تشكیل سه گروه خوشخوراكی متفاوت این موضوع را تایید نمود. لذا بر اساس آزمون دانكن در هر دو روش سه گروه خوشخوراكی برای گیاهان نمایش داده شد كه به ترتیب گیاهان Hordeum bulbosum ، Cousinia ، jacobsii ، Astragalus adscendens دارای خوشخواركی متفاوت و از بیشترین به كمترین بودند. همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد كه این دو روش نتایج متفاوتی از نظر خوشخوراكی گیاهان ارائه میدهند. روش اول یعنی با استفاده از زمان سنجی در مرتع خوشخوراكی گیاهان را كمتر گزارش داده و روش دوم كه در محیط كنترل شده انجام میشود میزان خوشخوراكی گیاهان یاد شده را بیشتر گزارش داده است. وجود تفاوت در خوشخوراكی گیاهان با هر روشی نشان میدهد كه نوع دام و رشد گونه گیاهی در هر منطقه و نوع گونه باعث وجود خوشخوراكی متفاوت می شود.