بازتاب آموزه هاي اسلامي در مذمت رذايل اخلاقي در شعر صائب

هر شاعری با كاربرد شیوه ها و شگردهای خاصی، شخصیت خویش را به جامعه و مخاطبان خود می شناساند. صائب تبریزی، سرشناس ترین شاعر سبك هندی (اصفهانی)، به مسائل اخلاقی توجه فراوانی نشان داده است و در اشعار خود بسیاری از مسائل اخلاقی راكه بویژه در آن دوره مطرح بوده - بازیبایی و ظرافت ویژهٔ خود، مطرح می كند. وی با تأثیرپذیری از قرآن به توصیف و ترویج فضایل و مذ رذلیل اخلاقی پرداخته است. صائب كرده كه در حوزهٔ فضایل و رذایل قابل تأمل است. ما در این جستار برآنیم تا ضمن بررسی بازتاب رذایل اخلاقی و مذمت بسیاری از باید ها و نباید های اخلاقی را در شعر آنها برابر اساس آموزه های قرآن و كتابهای مهم اخلاقی ......... مانند: اخلاق ناصری، معراج السعاده تحلیل انها موضوعات رذایل عمده و پربسامد مورد توجه او را از جلدهای سوم و چهارم دیوان وی استخراج و طبقه بندی كنیم. به عنوان زمینهٔ تحقیق وضعیت سیاسی و اجتماعی عصر صفویه به عنوان دورهٔ زندگی صائب، نیز به اجمال بررسی و تشریح علل رذیلتهای اخلاقی تشریح شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است كه صائب در ضمن بیان رذایل اخلاقی مختلف و مذهنی آنها، بسیاری از این مسائل اخلاقی را به تأثیر از آموزه ها و اندیشه های قرآنی و اسلامی در شعر خود منعكس كرده است و در نهایت دو نوع نگرش سطحی و عمیق نسبت به این مسائل دارد: ۱- در نگرش نخست با طرح بسیاری از رذیلت های اخلاقی و تفسیر آنها راه رسیدن انسان به سر منزل نهایی و رستگاری ابدی را دوری جستن از آنها میداند. ۲- دیگر نگرش بنیادی و پایه ای او به رذایل اخلاقی است به این معنا كه وی به بهانه آوردن بعضی از صفت های رذیله، در حقیقت به تفسیر نكات عرفانی و حكمی می پردازد