از ساغر نيل تا جام خراسان ، نگاهي به تائيه ابن فارض مصري و ترجمه فارسي عبدالرحمان جامي

ادبیات صوفی ذهن و زبان ویژه ی خود را دارد كه در ادبیات تازی و فارسی برجستگی های چشمگیری دارد. در اینكه ناب ترین اندیشه ی صوفیانه در قالب تائیه سروده شده است، رمزی شگرف نهفته است. چرا تائیه و قافیه ی تا؟ آیا واژه و مفهوم توحید در گزینش تاء نقش آفرین بوده است؟ جای جستاری باریك در این باره تهی است. سلطان العاشقین ابوحفض أبوالقاسم شرف الدین عمر بن علی بن مرشد بن علی مصری (۵۷۹- ۹۳۲ هـ / ۱۱۸۱- ۱۲۳۵ م) از سرزمین نیل و نورالدین عبدالرحمن احمد بن محمد جامی (۸۱۷-۸۹۸ هـ) از خاوران، توانایی اندیشگی و شوریدگی خود را در قالب شعر و ترجمه ی آن به فارسی ریخته اند. تصویر و تصور شاعرانه ی این دو شاعر مصری و ایرانی همانندی هایی دارد كه در این جستار به بررسی گرفته شده است. خوردم شراب عشق به چشمم ز طلعتی كه حسن او بیان نشود با عبارتی تا چه اندازه شرح هایی كه بر تاثیه ی ابن فارض نوشته شده است در بازتاب اندیشه های صوفیانه ڈر ادیسپ، فارسی مؤثر افتاده است؟در این گفتار كوشیده ام با مقایسه ی تائيه ابن فارض مصری و ترجمه ی فارسی آن بدست عبد الرحمان جامی كه آن هم تائيه است به این پرسش پاسخ دهم.