بررسي نقش فضاي رايحه بر نقشه هاي شناختي نابينايان در منظر مصنوع

از دیرباز بینایی به عنوان مهم ترین حسی انسانی مطرح شده است. تا جایی كه در سیستم حواس ارسطویی، بینایی و شنوایی حواس والای انسانی و بویایی و چشایی به عنوان حواس پست انسانی مطرح می گردد. این برتری باعث شده است كه در طراحی محیطهای انسان نساخت و مصنوع اكثر محركهای حسی بر پایه ادراك بصری طراحی شوند. نابینایان به علت عدم بهره مندی از حس بصر، رفتارهای فضایی خویش را بر پایه ادراكات غیر بصری طرحریزی می كنند. بو یكی از محركهای حسی است كه در سیستم های ادراكی نابینایان توانایی تشخیصی فاصله، جهت و شدت از یك سو و از سوی دیگر تعیین هویت و معنای یك محیط را بر عهده دارد. این نوشتار به بررسی نقش منظر بویایی و فضای رایحه در نقشه های شناختی نابینایان می پردازد. فرضیه مورد بررسی در این پژوهش، بررسی فضای رایحه در محیطهای وسیع مصنوع و انسان ساخت و تأثیر این فضا بر روی نقشه های شناختی نابینایان است. بدین منظور از روش تحقیقی تركیبی استفاده شده است . بخش تحقیقی كیفی با اتكا بر روش كتابخانه ای به توصیف فضای رایحه پرداخته است. در بخش تحقیق كمی این فرضیه با استفاده از روش طراحی شده به آزمایش گذاشته و روش ساخت مدل برای انعكاسی نقشه های شناختی نابینایان استفاده می شود. بدین منظور دو گروه نابینایان یكی در غالب گروه شاهد و دیگری در غالب گروه آزمایش شوندگان دعوت به همكاری شده اند و عملكرد آزمایش شوندگان در فضای رایحه بررسی و با گروه شاهد در صورتی كه فضای رایحه حذف شده است بررسی شده است. ایجاد نشانه ها، اتكا به فضای رایحه در مدل های شناختی نابینایان و ایجاد نقاط مركزی در فضاهای رایحه را می توان از یافته های مهم این پژوهشی است. ارائه اصول و نكاتی برای طراحی و توصیه های لازم برای پژوهشهای بعدی از دستاوردهای دیگر این پژوهشی است