واكاوي نقش آرامگاه شاهچراغ در توسعه كالبدي شهر شيراز

شهر محیطی برای تجلی هویت، ارزش های منبعث از اعتقادات، جهان بینی و فرهنگ ساكنین و پدید آورندگان خود است. فضاهای مذهبی در ایران از دیرباز نقش مهمی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و كالبدی ایفا نموده اند. لذا شهرهای ایران به عنوان یكی از تمدنهای كهن بشری، نقش بسیار فعالی در بلوغ شهرسازی اسلامی داشته اند. رویكرد این مقاله بر تحلیل عناصر البدی شهر اسلامی به ویزه شهر مزارها متمركز می باشد و سعی در بررسی نحوه توسعه كالبدی شهر، متأثر از این عناصر و شكل گیری هویت اسلامی دارد. شهر شیراز به دلیل وجود عناصر تاریخی و مذهبی نظیر شاهچراغ، مساجد متعدد جزو شهرهای اسلامی و زیارتی ایران قلمداد می شود. لذا در این مقاله به بررسی سیر تحول كالبدی شهر شیراز متأثر از جهان بینی اسلامی و تبلور كالبدی آن یعنی زیارتگاه شاهچراغ پرداخته شده است. نتیجه ای كه از بررسی هویتی اجزا و عناصر شهر شیراز از ابتدای شكل گیری تاكنون حاصل شد حاكی از این واقعیت است كه عناصر مذهبی و بویزه مزار شاهچراغ در زمره پایدارترین عناصر و نیز یكی از مهمترین عناصر تأثیر گذار در ساخت كالبدی شهر قرار گرفته و از چایگاه هویتی پایداری برخوردار می باشد. از سوی این عناصر و فضاها در طی زمان هم كالبد خود را حفظ نموده اند و هم به فعالیت خود به عنوان مظاهر جهان بینی اسلامی- ایرانی ادامه می دهند.