نقش معماري محيط فيزيكي مراكز درماني بر سلامت و بهداشت جامعه در راستاي توسعه پايدار

بیمارستان یكی از سازمان های مهم ارائه دهنده خدمات بهداشتی - درمانی می باشد كه با تسهیلات ویژه خود در بازگشت سلامت جسمانی و روانی افراد بیمار جامعه، پژوهش های پزشكی و در نهایت ارتقاء سطح سلامت جامعه نقش اساسی ایفا می كند. متأسفانه در كشور ما علم و هنر بیمارستان سازی تجربه طولانی ندارد و آنچه كه می بینیم بیشتر اقتباسی است از آنچه در كشور های پیشرفته دنیا صورت گرفته است. دلیل عقب ماندن بخش درمانی در هماهنگی با معماری اكولوژیك شاید قوانین طراحی سخت و بعضا پیچیده بناهای درمانی، مصرف بسیار بالای انرژی و آب تا دورریزهای خطرناك زباله و غیره باشد. در نظر گرفتن ساختمان ها در بافت چرخه زندگی و نشان دادن آن ها به عنوان بخشی از یك اكوسیستم یا متابولیسم اكولوژیكی نشان می دهد كه ساختمان ها ارتباط مستقیمی با سلامتی بدن انسان دارند. از آنجایی كه انسان محوری از اركان توسعه پایدار است و در توسعه پایدار، انسان ، محور توسعه و مستحق بهداشت، زنددگی سازنده و در هماهنگی با طبیعت معرفی می شود؛ دانستن این موضوع كه ساختمان عامل تعیین كننده در سلامت انسان و جهان هستند نشان می دهد كه ساختمانی كه در چرخه زندگی اش سالم است كلیدی به سمت یك سیاره سالم است. بنابراین محیط فیزیكی بیمارستان ها باید به نحوی طراحی شود كه ضمن برخورداری از كیفیات فضایی و محیطی، بتواند آرامش نسبی روحی و روانی را نیز برای بیماران فراهم نماید. معماری به عنوان رشته ای كه كیفیت فضایی و محیط را برای ما تعریف میكند، قادر است با برخورد صحیح با موضوع و در نظر گرفتن شرایط استفاده كنندگان، به ایده ای برسد و آن را در قالب طرحی مناسب اجرا كند . هر بیمارستان مجموعه ای بسیار پیچیده و متنوع از نیاز ها، تضاد ها، تجهیزات و امكانات است. اگر توجه به زیبایی و مسائل روانشناختی در طراحی معماری را در كنار عوامل كارایی، ایستایی و اقتصاد یكی از واجبات فرآیند خلق آثار معماری بدانیم، جایگاه این مهم به خصوص در طراحی فضا های بهداشتی و درمانی مرتبه ای مهمتر را می طلبد. روش تحقیق در این پژوهش، روشی توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به شیوه – كتابخانه ای به انجام رسیده و در نهایت به ارائه مدل و معیارهای شناخته شده ای كه روی ارتقای سلامتی بیماران در بیمارستان و طراحی مراكز مراقبتی در طول نیم قرن اخیر تاثیر داشته اند، می پردازد. نتایج به دست آمده حاكی از آن است كه با توجه به محیط در مراكز بهداشتی می توان به ارتقای سلامتی افراد جامعه كه از اركان توسعه پایدار می باشد، دست یافت.