بازشناسي الگوي مديريت شهري در تطابق با اصول اسلامي

Investigation in Urban Management Model in Accordance with Islamic Principles

برای شناخت نقاط قوتی كه باعث شكوفایی تمدن اسلامی شده، شناخت عوامل شكل دهی به مدنیت از جمله موضوع مدیریت شهری و احصاء الگوهای اصیل اسلامی در شهر سنتی دارای اهمیت می باشد. موضوعی كه اصول و اركان آن را می توان در سیره و سنت معصومین (ع) جستجو نمود. مقاله سعی نموده با استفاده از آیات قرآن كریم و سیره و سنت نبی اكرم اسلام (ص) و ایمه اطهار (ع)، صفات و خصوصیات یك مدیر حاكم در آرمان شهر اسلامی را تبیین و تحلیل نماید. سوال این مقاله با این موضوع شكل گرفته كه آیا صفات مدیر شهری و الگوی مدیریت شهری از قرآن و حدیث قابل احصاء می باشد روش گردآوری مطالب این مقاله به صورت كتابخانه ای بوده و روش تحقیق آن با روش فهم سمانتیكی از قرآن كریم و احادیث ایمه (ع) در قالب تحلیلی، تفسیری و تحقیقی انجام شده است. نتیجه این مقاله نشان می دهد: نوع نگرش معنوی به مفهوم مدیر و مدیریت شهری دارای اهمیت بنیادین می باشد. نوع نگاه به مسیولیت از مسایل مهم بنیادی در شكل گیری اخلاق مدیریت و اداره امور است. كسی كه مسیولیت و كار را امانت بداند و آن را وسیله عزت و شكوفایی خویش بداند از كار كردن لذت می برد. خلاصه این كه مدیر لایق و شایسته از دیدگاه اسلام حداقل باید این ویژگی ها را داشته باشد: ایمان و ارتباط با خداوند، مهر و عطوفت نسبت به مردم، سعه صدر، صبر و شكیبایی در برخورد با مسایل، شایستگی و لیاقت در انجام امور، ریاست طلبی و خودكامه نبودن، تفویض اختیار مسیولیت خواهی، مراقبت و نظارت، مشورت با افراد صالح و شایسته، وفای به عهد، عدم احتجاب و احتراز از فاصله گرفتن از مردم، عدم سوء استفاده خود وابستگان از امكانات، داشتن روحیه انتقادپذیری، برقراری عدالت، قضاوت و داوری براساس حق و عدالت.

To identify the strengths that led to flourishing of the Islamic civilization, understanding the its shaping factors such as urban management and traditional and original islamic patterns is important. The principles of this subjectcan be traced back in the tradition and the behavior of the Imams (AS). The present study has attempted to expore and define the features of a governing manager in an islamic utopia using the tradition of Holy Prophet Muhammad (pbuh) and the Imams (AS). The question was whether the features of city managers and urban management model attributes can be extracted from the holy Quran. The required data was gathered through library method based on the semantic and critical understanding of the Quran and sayings of the Imams. The results show that the spiritual attitude has a key role in defining the concept of urban manager and management. Their attitudes toward their assigned responsibilities determines the management morality in running affairs. Those who feel more responsible and consider it as a means of development enjoy working. In short, from the islamic viewpoint, a competent manager should have the following attributes: faith and pure relationship with God, love and compassion towards people, tolerance, patience in dealing with problems, deserved to do affairs, lack of ambitions and egotistic authority, delegation of authority and responsibility, surveillance, consultation with competent people, fulfill the promises, lack of veiling and staying away from people, no personal abuse and dependence of facilities, a spirit of criticism, justice, judge based on truth and justice