تضمين و أغراض بلاغي آن با تكيه بر شواهدي از قرآن كريم

قرآن كریم معجزه جاودان ادب و بلاغت محسوب می گردد و یگانه اثر گوهرباری می باشد كه مملو از وجوه بلاغی و ادبی است، از مهم ترین آن وجوه می توان به "تضمین"كه خود برچند دسته (عروضی، بدیعی، بیانی، نحوی) تقسیم می شود، اشاره كرد. تضمین مبحثی است كه برخی از علمای صرف و نحو در كتب خود به صورت استطرادی و در ضمن مسأله لزوم و تعدی فعل بدان پرداخته اند، از طرفی دیگر این اصطلاح در علم بدیع با رویكردی متفاوت با نحو جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است و علمای بلاغت نیز تحت عنوان تضمین بیانی آن را بررسی كرده اند. از آنجا كه مهم ترین غرض بلاغی تضمین، ایجاز است و ایجاز نیز مهم ترین وجوه بلاغی محسوب می شود تا جایی كه در تعریف بلاغت گفته اند: بلاغت ایجاز است، تضمین نقش بارزی در بلاغت ایفا می كند به همین دلیل علمای بلاغت زیاد بدان پرداخته اند. در این پژوهش سعی بر این است تا ضمن تعریف تضمین به تقسیم آراء علماء در این باره و بیان برخی از اغراض بلاغی و فواید آن در قرآن كریم با روشی تحلیلی توصیفی پرداخته شود.