مديريت منابع آب كشاورزي با نگرشي بر استفاده از آب مجازي

چكیده: آب آبیاری به مثابه منبعی ضروری در تولید و فعالیت های معیشتی خانوار مشاركت دارد . در سال های اخیر، به منظور اطمینان از كافی بودن آب برای كشاورزی ، مدیریت پایدار نظام آبیاری و برآورده ساختن سایر نیازها ، همواره ایجاد ارتباط میان تقاضای مصرف كنندگان و عرضه كنندگان آب ضرورت داشته است .ایران به دلیل واقع شدن در اقلیم خشك و نیمه خشك و همچنین با رشد روزافزون مصارف آب ، در سال های آتی با خطر بروز بحران آب مواجه می باشد . لذا برای مقابله با آن می بایست نسبت به انواع مصرف آب با حساسیت بیشتری برخورد شود . از جمله این مصارف ، آب مجازی است . آبی كه در فرآیند تولید كالاها به كار می رود ، آب مجازی نامیده می شود كه بخشی از آن نیز در محصول نگه داشته شده است .وقتی كالاها به بازارهای جهانی وارد می شوند ، تجارت آب مجازی اتفاق می افتد .تجارت جهانی كالاها یك جریان بین المللی از آب مجازی را به وجود می آورد . كشورهای كم آب می توانند با واردات محصولات آب بر ، نظیر مواد غذایی ، آبی را كه برای تولید آن نیاز است را در بخش های دیگر مصرف كنند . این تجارت با در نظر گرفتن مزیت نسبی كشورهای صادر كننده در تولید محصولات غذایی صورت می گیرد از این رو كشوری به صادرات مواد غذایی می پردازد كه از نظر منابع و عوامل تولید شرایط بهتری در تولید محصولات نسبت به كشورهای وارد كننده داشته باشد . واردات آب مجازی بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی یك كشور را تحت تأثیر قرار می دهد و با امنیت غذایی آن ارتباط مستقیم دارد . مقاله حاضر شناسایی عوامل تأثیر گذار در مدیریت منابع آب كشاورزی است .هدف از ارائه این مقاله معرفی و طبقه بندی مباحث مطرح شده در این زمینه است . همچنین با اشاره ای به ضرورت ها و كاربرد این تجارت در ایران به معرفی برخی از نیازمندی های مطالعاتی در كشور پرداخته شده است . واژگان كلیدی: ، ،