بررسي صفات اپيدرمي برگ جمعيت هاي دو گونه Rhamnus cathartica L. , Rhamnus pallasii Fisch. et. Mey در شمال ايران

جنس تنگرس (Rhamnus) از خانواده Rhamnaceae تقریبا ۱۵۰ گونه در دنیا دارد. ۸ گونه از تنگرس در ایران گزارش شده است. تا به حال بررسی علمی جامعی بر روی جمعیت های گونه های این جنس انجام نشده است. مطالعه بر روی صفات ریخت شناسی اندام هایی مانند برگ، گل و گل آذین تنوعات و پیچیدگی های تاكسونومیكی در گونه های Rh. pallasii و Rh. catharticaنشان می دهد. بنابراین جهت یافتن صفات سیستماتیكی ارزشمند اپیدرم این گونه ها با استفاده از میكروسكوپ نوری مورد بررسی شد. در این مطالعه صفات اپیدرمی برگ ۹ جمعیت از دو گونه Rh. pallasii و cathartica Rh با استفاده از نمونه های هرباریومی و جمعآوری شده از طبیعت مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های تهیه شده در زیر میكروسكوپ مشاهده و عكس برداری شد و شاخص روزنه با فرمول 100 × (S/(E+T به دست آمد. چندین صفت از اپیدرم برگ به عنوان مثال شكل سلولهای اپیدرمی، الگوی دیواره آنتی كلینالی، تیپ روزنه، شاخص روزنه، حضور و عدم حضور كركها و نوع كركها مطالعه شدند. سلول های اپیدرمی در دوشكل چند وجهی و نامنظم وجود دارند. اگوی دیواره آنتی كلینالی راست تا كمانی و موجدار بودند. در هر دو سطح برگ تیپ روزنه ای آن موسیتیك مشاهده شد. شاخص روزنه در هر دو سطح در جمعیت های مختلف متفاوت بود.

Genus Rhamnus from Rhamnaceae family has approximately 150 species throughout the world. Eigth species of genus Rhamnus have been reported from Iran. There is no comprehensive study of the populations of Rhamnus species in literatures. Especially, Distinct features such as, leaves, flower and inflorescence was observed showing complexity of within two species included R. pallasi and R. cathartica. Thus to find other valuable systematic characters epidermis in nine population of these species were assay with light microscopy. A plane was obtained after observation and photography and stomatal index calculated using formule S/(E+S)×100. Many characters were studied of the leaf epidermis in Rhamnus, such as shape of epidermal cells, pattern of anticlinal wall, type of stomata, stomata index, presence or absence of trichome and type of trichomes. Epidermal cells exist in two shapes polygonal and irregular. The patterns of anticlinal walls were straight and undulate. Anemocytic stomatal type is obvious in both surfaces of the leaf. Stomata index in both surfaces is different between populations.