سهم و جايگاه نظام بانكي در تأمين مالي خانوارها (مقايسه بين استاني)

امروزه نظام بانكی نقش مهمی در اقتصاد ایفا می نماید، و با بررسی تجربه كشورهاي توسعه یافته، مشخص می شود كه جایگاه نظام بانكی در تأمین مالی خانوارها بسیار برجسته تر از همین نقش در كشورهاي در حال توسعه است.بر همین اساس، مقاله حاضر با بررسی استانی، سعی بر تعیین جایگاه نظام بانكی در تأمین مالی خانوارهاي شهري دارد. بدین منظور، ابتدا مدلی براي تأمین مالی خانوارها تصریح و به كمك شاخص هاي پولی، جایگاه نظام بانكی در آن مشخص می شود. به منظور برآورد مدل مورد استفاده، از روش اقتصاد سنجی داده هاي تابلویی استفاده شده است.مشاهدات آماري نشان می دهد در استان هایی كه از تولید ناخالص داخلی پایینی برخوردارند( مانند ایلام، قم، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، كرمانشاه)، شدت فزونی نسبت مصرف به تولید بیشتر بوده و نسبت پس انداز به تولید ناخلص داخلی اندك است. همچنین، در استان هایی كه تولید ناخالص داخلی بالایی را به خود اختصاص داده اند( تهران، اصفهان، مازندران، خوزستان، كرمان)، میزان مصارف خانوارهاي شهري در این مناطق، متناسب با تولید ناخالص داخلی می باشد و پس اندازي به نسبت هم سطح با میزان مصرف دارند. نتایج برآورد مدل نشان می دهد كه در اغلب استان هاي منتخب در مقاله، افزایش حجم اسكناس و مسكوك در دست اشخاص نسبت به تولید ناخالص داخلی، تورم و نرخ سود سپرده گذاري بلندمدت، منجر به كاهش مصارف غیرخوراكی و افزایش پس انداز خانوارهاي شهري شده است. در واقع، این امرابتدا منجر به كاهش سپرده هاي دیداري می شود كه افزایش مصارف غیرخوراكی و پس انداز اجباري را به دنبال خواهد داشت. اما در مرحله بعد، با كاسته شدن از روند افزایشی نرخ سود سپرده گذاري، شاهد كاهش سپرده هاي دیداري و مصارف غیرخوراكی و پس اندازهاي خانوارهاي شهري در ایران می باشیم. بنابراین، در شرایط اتخاذ سیاست پولی انبساطی،مشخص شد كه نظام بانكی حاكم بر اقتصاد از كارایی لازم جهت جمع آوري انباشت وجوه پس انداز و افزایش فرصت هاي سرمایه گذاري و بهره گیري از ظرفیت هاي بالقوه و بالفعل تولید برخوردار نمی باشد. زیرا این امر در نهایت، به دلیل كاهش میزان درآمد حقیقی خانوارها به علت افزایش تورم ناشی از سیاست پولی انبساطی، منجر به كاهش میزان پس انداز، مصارف غیرخوراكی و سطح رفاه خانوارهاي شهري شده است. واژگان كلیدي: ، ،