مؤلفههاي آموزشي منجر به توسعه انساني بر اساس آموزههاي اسلام

توسعه انساني از رويكردهاي مطرح در مباحث مديريت توسعه است. توجه به آموزش به عنوان بازوي اجرايي و فرهنگ ساز اين حركت و ركن آگاهي بخش به انسان، وجه تمايز و اهميت توسعه انساني در عصر دانايي است، چرا كه مؤلفههاي ديگر نيز در سايهي آموزش صحيح و تربيت شهروندان محقق ميشود. اما به اعتقاد بسياري از صاحبنظران – از جمله انديشمندان اسلامي- ويژگيهاي تعريف شده براي مؤلفهي آموزش (و سنجش آن)، كفايت نميكند و به مقياسهاي رضايت بخشتري احساس نياز ميشود. دليل اصلي اين امر در نگاه انديشمندان اسلامي، تفاوت ديدگاه غرب و اسلام در تلقي از انسان است كه در مفاهيم توسعه انساني و هدف تعريف شدهي آن تأثير مستقيم دارد. اين مقاله بر اساس بازتعريف اين مفهوم با طرح اين پرسش كه آموزش بايد چه ويژگيهايي داشته باشد تا توسعه انساني در جامعه محقق گردد به پاسخگويي اين سئوال پرداخته است. در اين راستا، با نمونهگيري هدفمند ( از كتب حديث و روايت و تفاسير قرآن و با استفاده از تحقيق توصيفي به روش تحليل محتواي متون، دو مؤلفه ( 1 عقلانيت وحياني و ( 2) علم نافع به عنوان مؤلفههاي اصلي استخراج شده است كه با زير مقولات استمرار در تفكر، اهتمام به آزادگي، استمداد از تجربه، التزام به سلوك اخلاقي، درهم تنيدگي تزكيه با علم نافع، ابتناي به نياز واقعي، تكيه بر منبع صحيح، توجه به نتيجه عملي، كارآمدي و داشتن هويت جمعي توصيف شدهاند.