پيش بيني تفكر انتقادي دانش آموزان دبيرستاني بر اساس پنج رگه بزرگ شخصيتي (OCEAN)

در فرآيند علت شناسی تفكر انتقادی، به نقش تعیین كننده عوامل درون فردی (شخصیت) و عوامل بین فردی(موقعیت) اشاره شده است. در اين پژوهش سهم پنج رگه بزرگ شخصیتی در پیش بینی تفكر انتقادی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. نمونۀ پژوهش شامل 300 دانش آموز (دختر و پسر) رشته های مختلف مراكز دبیرستانی شهرستان تويسركان بود كه با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامۀ تفكر انتقادی ربانی (RCTT) و پرسشنامه پنج عاملی شخصیتی گلدبرگ (GPQ) استفاده شد. نتایج نشان داد كه رگه های شخصیتی "وجدانی بودن"، "تجربه پذیری"، پیش بینی كننده مثبت، و رگه شخصیتی " روان آززدگی گرایی"، پیش بینی كننده منفی تفكر انتقادی است. رگه های شخصیتی "دلپذیری" و " برونگردی" قادر به پیش بینی تفكر انتقادی نبودند. علاوه بر این، نتایج نشان داد كه دانشجویان رشته های "علوم انسانی" و " علوم تجربی" بیشتر از دانشجویان رشته " ریاضی و فیزیك"، و " متفكر انتقادی" بودند. بر این اساس، رگه های شخصیتی از عوامل تاثیرگذار در بروز تفكر انتقادی هستند و پرورش رگه های شخصیتی " وجدانی بودن" و " تجربه پذیری" در تبلور تفكر انتقادی موثر خواهد بود.