مطالعات هيدروژئوشيميايي و پرتوسنجي مواد راديواكتيو در شهرستان اردبيل با استفاده از روش هاي رونتگن اسپكترومتري و گاما اسپكترومتري

Studies of hydro-geochemical and radiation measurement of radioactive material in the city of Ardabil by using Roentgen spectrometry and gamma spectrometry methods

هیدروشیمی آبهای زیرزمینی و ژئوشیمی عناصر كمیاب خاكی در منطقه اردبیل، امكان وجود اورانیوم و سایر عناصر رادیواكتیو محلول در آبهای زیرزمینی این مناطق را نشان میدهد. بخش عمده ی پرتوگیری انسان از پرتوهای یونساز محیط زیست ناشی از منابع طبیعی به ویژه رادیو ایزوتوپهای موجود در پوسته ی زمین است. ازجمله ی این رادیو ایزوتوپها، گاز 222Rn و محصولات واپاشی كوتاه عمر آن است كه بسیار حائز اهمیت میباشد. این رادیو ایزوتوپها در آب، هوا و خاك وجود دارند و از خود ذرات نوترون، بتا، آلفا و اشعه گاما ساطع میكنند و احتمال خطر سرطانهای ریه، معده و ... را افزایش میدهند. در این پژوهش به جهت بررسی وضعیت پرتوزایی مواد رادیواكتیو در اردبیل از مناطقی )محلهای مسكونی و اداری، دریاچه شورابیل و آبهای معدنی سرعین و بیله دره( اقدام به نمونه برداری از آب، خاك و سنگ نموده و با استفاده از دزیمترهای مخصوص میزان پرتوزایی این مناطق را اندازه گیری كردیم. آنالیز برخی از نمونه ها در دانشكده فیزیك دانشگاه باكو در كشور جمهوری آذربایجان انجام گرفت. تحقیقات نشان داد كه میزان پرتوزایی در دریاچه شورابیل0/28-0/62μSvh-1 ، در سرعین 0/26-0/35μSvh-1 ، در بیله دره0/41-0/62μSvh-1 ، در مناطق مسكونی – 0/19-0/23μSvh-1 در ساختمانهای دولتی 0/13-0/28μSvh-1 است.

Hydro-chemical of underground waters and geochemistry of rare earth elements in the Ardabil region, shows the possibility of the existence of uranium and other radioactive elements dissolved in underground waters of these areas. Most of the human exposure of ionizing radiation beams of the environment resulting from the natural resources specially the radioisotopes available in the shell of the land. these radioisotopes, include 222Rn gas and short decay products of it. These radioisotopes are in the water, air and soil, and they emit Neutron, beta, alpha particles and gamma rays and increase the possibility of the risk of lung cancer, stomach, etc. In this study, in order to check the status of radiation and radioactive materials in the areas of Ardabil city (residential and administrative location, Shoorabil lake and mineral water of Sareyn and Bilehdareh) proceed to the sampling of water, soil and stones and using special dose-meter measuring the rate of decay in these areas. Analysis of some of the samples have been done at the faculty of physics of the university of Baku in the republic of Azerbaijan. The investigation showed that the amount of radiation is 0.28 – 0.62 μSvh-1 in Shoorabil lake, 0.26 – 0.35 μSvh-1 in sareyn, 0.41 – 0.62 μSvh-1 in Bilehdareh, 0.19 – 0.23 μSvh-1 in residential areas and 0.13 – 0.28 μSvh-1 in government buildings.