ارزيابي مولفه هاي هويت مكاني و حس تعلق در فضاي شهري (با ديدگاه زيبايي شناسي تطبيقي)

اين پژوهش كه هدف آن زيباسازي و ارتقاء مطلوبيت فضاي شهري ازطريق القاء مفاهيم رفتاري- عاطفي است ، سعي در بازآفريني دانش مرتبط با مفاهيم هنر اصيل و بومي شهرسازي ازطريق مقايسه نظريه هاي گوناگون در علوم رفتاري ، روانشناسي و طراحي شهري دارد. در اين نگاه تأثير دو مؤلفه هويت مكاني و حس تعلق، كه باعث زيبايي بخشيدن به محيط شهري مي شوند، در فرضيه مطرح مي شود. به نظر مي رسد آنچه امروزه به عنوان الگوهايي براي زيباسازي محيط هاي شهري بيان مي شوند، برگرفته از خصلت تنوع طلبي انسا نهاست. اما مسئله اينجاست كه آيا مي توان صرفاً با تنوع كالبدي مولفه هاي رفتاري به زيبايي كامل فضا وزيبايي محيط دست يافت؟ در مقاله حاضر هدف، دانستن جايگاه زيبايي و ارزش هاي زيبايي شناختي در شكل گيري فرايند شهري است. مدل اتخاذ شده در روش تحقيقي اين پژوهش، مدل تطبيقي- مقايسه اي است و بر تقابل نظريه هاي مختلف براساس يافته هاي پژوهشگران در حوزه هاي مختلف علوم مرتبط با طراحي معماري و شهري استوار است. جمع آوري داده ها در اين پژوهش به روش پيمايشي بسته و به صورت سيستماتيكي از يك جامعه آماري 103 نفره از ساكنان محله قاسم آباد مشهد انجام شده است. اين مطالعه باور دارد كه ازطريق القاء مفاهيمي همچون شخصيت و كمال بافت و از طريق اعمال راهكارهاي كيفي همچون تقويت رابطه اين هماني بين انسان و محيط زندگي او، نمايش نمادهاي بيانگر هويت محل ها و درنهايت زنده كردن باورها، تعلقات و خاطرات جمعي ساكنان مي توان به درك زيبايي هاي بيشتر بافت رسيد. نتايج اين پژوهش مؤيد آن است كه زيبايي و مؤلفه هاي برگرفته از آن را، نمي توان هم چون ساير كيفيات با عبارات و جملات تعريف كرد بلكه بايد توسط ادراكات حضوري و رفتاري دريافت شود. اين مؤلفه ها به طور عمده از نوع نيازهاي فطري انساني است كه از جنس عواطف اند و در جان و روان انسان ها تأثير مي گذارند.