اثرات ضد قارچي چند اسانس و عصاره گياهي عليه برخي قارچ­هاي بيماريزاي گياهي

امروزه كنترل زیستی عوامل بیماريزاي گیاهی با هدف كاهش اثرات خطرناك آفتكشهاي شیمیایی از جمله تهدید سلامتی بشر، آلودگی محیط زیست، از بین بردن موجودات غیر هدف و پیدایش عوامل بیماريزاي مقاوم یك اولویت میباشد. در این راستا استفاده از پتانسیل ضدمیكروبی متابولیتهاي گیاهی، طی سالهاي اخیر مورد توجه قرار گرفته است. مطالعات نشان میدهد كه استفاده از اسانسها و عصارههاي گیاهی همچون اسفناج، چغندر، ترب، شلغم و فلفل در پیشگیري و درمان بیماري سفیدك پودري خیار در آزمایشات گلخانهاي با فاصله یك روز قبل و بعد از تلقیح بیمارگر نیز اثر خوبی در كنترل بیماري- Reynoutriasachalinensis روي بوتهها شدت بیماري را كاهش میدهند. عصاره برگ هاي سفیدك پودري كدوییان، سیب و انگور و همچنین زنگ لوبیا و میخك دارد. نتایج اثر اسانسهاي آویشن شیرازي و به روش اختلاط غلظتهاي مختلف آنها در محیط Fusariumgraminearum مرزه و مواد تیمول و كارواكرول بر رشد قارچ و اندازهگیري میزان رشد هیف تیمارها نشان داد كه اسانسها و مواد مذكور داراي فعالیت قارچ PDB و PDA كشت ایستایی و بازداري از تولید داكسی نیوالنول و زرالنون هستند. عصارههاي گیاهانی از جمله بابونه، اكالیپتوس و گلرنگ Bipolarissorokiniana،Phytophthoradrechsleri،Rhizoctoniasolani وحشی نیز اثر بازدارنده بر رشد میسلیوم قارچهاي از مهمترین عوامل Penicillium و Botrytis ،Aspergillus ،Rhizopus داشتند. قارچهاي جنس oxysporumFusarium و بیماریزاي پس از برداشت هستند كه استفاده از اسانسهاي اسطوخودوس، رازیانه، زیره سبز و نعناع بصورت محلول پاشی و غوطهوري میوه باعث كمترین میزان پوسیدگی و كلونیزاسیون قارچها میشوند. اسانسهاي میخك هندي و رازیانه نیز به طور قابل ملاحظهاي از رشد قارچ عامل كپك خاكستري سیب جلوگیري میكنند. نتایج كلی این بررسیها حاكی از پتانسیل بالاي اسانسها و عصارههاي گیاهی مختلف در كنترل زیستی قارچهاي بیماريگر گیاهی میباشد.