تعيين روند تغييرات ضرايب اصطكاك خارجي و دگرچسبي خاك برحسب افزايش محتواي رطوبتي در سه بافت مختلف خاك و تشخيص فازهاي مختلف اصطكاكي، چسبندگي و فاز رواني در آنها

ميزان انرژي مصرفي در عمليات خاك ورزي بيشتر از ساير عمليات كشاورزي است. بنابراين ذخيره حتي يك درصد انرژي با طراحي كار آمد و استافده صحيح ابزار خاك ورزي در شرايط كاري مناسب، مي تواند باعث كاهش هزينه مصرفي شود. عمليات خاك ورزي منجر به عمل سريدگي خاك روي قسمتي از ابزار كار مي گردد. اصطكاك خاك د رمقابل ابزاري كه سطح برخورد بزرگتري دارد، نياز به نيروي مقاوم كششي را به مقدار قابل توجهي افزايش مي دهد. وقتي كه خاك بر روي فلز سر مي خورد، نيروهاي ديگر چسبي بين خاك و فلز اثر بارزي بر نيروي اصطكاك مي گذارند. اين نيروها د ردرجه اول زاييده لايه هاي رطوبتي در خاك بوده و مقدار انها با محتواي رطوبتي تغيير ميكند. از طرف ديگر در مدل سازي رابطه خاك و ماشين ( از قبيل مدل سازي رابطه بين لاستيك و خاك)، تغييرات مقادير ضرايب اصطكاك خارجي و دگرچسبي خاك با افزايش محتوي رطوبتي و تشخيص فازهاي مختلف انواع خاك ها به عنوان يك پارامتر تاثير گذار همواره مورد توجه محققين و طراحان بوده است. هدف از اين تحقيق تعيين روند تغييرات ضرايب اصطكاك خارجي و دگرچسبي خاك بر حسب افزايش محتواي رطوبتي در بافت هاي مختلف خاك و تشخيص فازهاي مختلف اصطكاكي، چسبندگي و فاز سيالي در آنها مي باشد. در اين تحقيق جهت اندازهگيري ضريب اصطكاك خاك و فلز و چسبندگي از يك سيستم اندازه گيري دقيق كه در كارگاه دانشكده كشاورزي دانشگاه محقق اربيلي(1388) ساخته شد، استفاده گرديد. در اين سيستم اندازه گيري، مخزن خاك توسط الكتروموتور روي دو ريل موازي به حركت درآمده و حاصل اين حركت ، تماس قطعه فلزي ثابت با سطح مماسي خاك داخل مخزن يم باشد. از يك ديتالاگر مدل DT800 متصل به لودسل S شكل براي اندازه گيري نيروي مستقيم كششي حاصل از نيروي اصطكاك استفاده شد. نتايج نشان داد كه در همه ي سطوح سرعت لغزشي با افزايش رطوبت ( در خاك لومي و شني لومي تا 32% و خاك لومي شني تا 18%) ضريب اصطكاك خارجي خاك افزايش مي يابد، و پس از آن با رسيدن به 46% رطوبتي در خاك لومي، 24% خاك لومي شني و 39% در خك شني لومي ضريب اصطكاك خارجي خاك كاهش مي يابد. در حقيقت با افزودن آب، لايه هاي رطوبتي بين لغزنده و خاك توسعه مي يابد و افزايش چسبندگي را منجر مي شود. افزايش نيروي دگرچسبي همانند افزايش وزن لغزنده عمل مي كند. لذا لذا نيروهاي چسباننده باعث افزايش سريع ضريب اصطكاك ظاهري محتواي رطوبتي مي شوند با افزودن آب و رساندن رطوبت خاك به 46% كه خاك به حد رواني رسيده بود، مقدار نيروي كششي لغزشي براي هر 4 قطعه مورد آزمايش( فولاد، چدن ، لاستيك و تفلون) كاهش يافته است. چون در اين مرحله محتواي رطوبتي خاك به حدي رسيده بود كه به آن خاصيت روان سازي داده و در اين حالت ضريب اصطكاك با افزايش آب كاهش مي يابد.