تعيين حد قابل قبول مصرف ماهانه برخي از ماهي هاي تازه پر مصرف در ايران (بدون عوارض سرطان زايي ناشي از جيوه)

فرآورده های دریایی بعنوان یكی از مهمترین منابع غذایی پروتئینی مطرح می باشند. در اكثر كشورها بخش عمده نیازهای پروتئینی انسان، از فرآورده های دریا یی تامین می گردد و نیز در بسیاری از كشورها مسمومیت ناشی از جیوه در نتیجه مصرف فرآورده های دریایی در مصرف كنندگان مشاهده شده است كه منشا آن از آلودگی آب دریاها نشاٌت می گیرد. با توجه به جایگاه محصولات دریایی در رژیم غذایی انسان، در این پژوهش میزان جیوه كل در برخی از ماهیان تازه پر مصرف بمنظور تعیین حد مجاز مصرف آنها بدون عوارض سرطان زائی ناشی از جیوه اندازه گیری شده است. نمونه برداری بصورت تصادفی ازفروشندگان عرضه محصولات شیلاتی در استان گیلان ازاردیبهشت ماه سال 1385 تا تیر ماه سال 1386 صورت گرفت. تعداد 75 قطعه ماهی قزل آلا، 30 قطعه ماهی سوف رودخانه ای و 35 قطعه ماهی سفید بصورت تازه در اندازه های طولی متفاوت آنالیز گردید. آنالیز دستگاهی با استفاده از دستگاه پیشرفته ویژه اندازه گیری جیوه LECO AMA 254 صورت گرفت. میانگین غلظت جیوه كل بترتیب در ماهی قزل آلا ( 0,066 ppm ) ، ماهی سفید تازه ( 0,28 ppm ) و ماهی سوف رودخانه ای ( 0,751 ppm ) ثبت گردیده است. میانگین غلظت جیوه كل ماهیهای وحشی بطور معنی داری بیش از ماهیهای پرورشی(قزل آلا) بوده است. میانگین جیوه كل عضله پشتی ماهی های تازه مورد مطالعه اختلاف گونه ای معنی داری با یكدیگر دارند. بین میانگین غلظت جیوه كل موجود در عضله پشتی ،طول و سن ماهی های مورد مطالعه همواره ارتباط مثبت و معن یداری برقرار است. حد مجاز مصرف ماهی سوف رودخانه ای، ماهی سفید تازه و قزل آلای رنگین كمان بترتیب برای كودكان با وزن تقریبی 15 كیلوگرم ( 65 ، 165 ، 755 ) و برای كودكان بزرگتر با وزن تقریبی 30 كیلوگرم( 130 ، 350 ، 1500 ) گرم در ماه ، برای زنان با وزن تقریبی 65 كیلوگرم به ترتیب ( 280 ، 745 ، 3265 ) و برای مردان با وزن تقریبی 78 كیلو گرم ( 320 ، 745 و 3850 ) گرم در ماه محاسبه گردیده است. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SPSS,11 انجام گرفت.