كم خاك ورزي در روش كاشت بر روي پشته در تناوب گندم- ذرت علوفه اي

Minimum tillage system in raised bed planting in wheat forage corn rotation

در بسياري از مناطق ايران دو محصول زراعي در سال كشت مي شود. توالي گندم - ذرت علوفه اي محصولات رديفي از تناوب هاي رايج مي باشد. روش مرسوم كشت گندم در بيشتر مناطق بر روي بستر مسطح و براي ذرت بر روي پشته هايي به عرض 35-30 و به فواصل 75 سانتيمتر مي باشد. استفاده از دو شكل متفاوت بستر كاشت در توالي گندم - ذرت يك عامل محدود كننده براي اجراي سيستم هاي كم خاكورزي و بي خاك ورزي محسوب مي گردد. به منظور ارائه يك سيستم كشت و كار منطقه اي براي دو محصول متوالي گندم و ذرت به مدت 2 سال زراعي تركيبي از تيمارهاي خاك ورزي و كاشت در نظر گرفته شدند. هدف از اين تحقيق بررسي سازگاري كشت گندم بر روي بسترهاي پشته اي و امكان حفظ و نگهداري پشته ها به مدت يك يا دو سال زراعي با عمليات كم خاك ورزي و مقايسه آن با روش مرسوم (خاك ورزي با گاوآهن برگردان دار كاشت پخشي گندم اخاك ورزي مرسوم +كاشت ذرت بر روي پشته) در كشت گندم و ذرت بوده است. در اين راستا آزمايشي طي سالهاي زراعي 82-1381 و 83-1382 در ايستگاه تحقيقاتي كبوترآباد اصفهان در خاك با بافت لوم - رسي - سيلتي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام گرديد. صفات مورد بررسي در گندم و ذرت به ترتيب شامل عملكرد و شاخص هاي اقتصادي بود. نتايج نشان داد كاشت گندم بر روي بستر پشته اي و حفظ و نگهداري پشته ها به مدت يك يا دو سال زراعي با عمليات كم خاك ورزي كاهش در عملكرد محصولات ذرت و گندم ايجاد نكرد. هر چند بيشترين عملكرد گندم و ذرت در تركيبي از عمليات خاكورزي مرسوم و كاشت به روش پخشي در گندم و خاك ورزي مرسوم و كاشت بر روي پشته ذرت مشاهده شد وليكن بيشترين منفعت به هزينه در تيمار كاشت گندم به تعداد 3 خط بر روي پشته و حفظ و نگهداري پشته ها با عمليات كم خاك ورزي (استفاده از روتيواتر در عمق 5-3 سانتيمتري و بازسازي پشته ها) به مدت دو سال (2 بار كشت ذرت و 1 بار كشت گندم) مشاهده شد. به نظر مي رسد كاشت گندم به تعداد 3 خط بر روي پشته و حفظ و نگهداري پشته ها با انجام عمليات كم خاك ورزي به عنوان يك سيستم جايگزين قابل توصيه در منطقه مورد آزمايش خواهد بود.

Wheat forage corn is the most common rotation in irrigated land of Iran. Wheat is sown conventionally on the flat bed where the forage corn is planted on the ridges typically30- 35cm wide with 75cm spacing between furrows . Using two different bed shapes for the consecutive crops is a limiting factor for implication of no-tillage or minimum tillage systems. To evaluate the possibility of applying a minimum tillage system in this rotation, a combination of tillage and planting treatments were applied in a field experiment for two years in Kabootar Abad Research Center south east of Esfahan in a silty clay loam soil. Sowing wheat on ridges and maintaining the ridges for one or two years by minimum tillage system were compared with the conventional method (mold board plowing for each crop, flat planting for wheat and ridge planting for corn) in a randomized complete block design with three replications. Yield and economic factors were measured to compare the systems. The results showed that drilling of wheat in two or three rows on ridges following conventional tillage (moldboard plowing) and maintaing the ridges by minimum tillage for one or two years caused no significant difference on yield of both crops compared with conventional method. Even though the highest yield was obtained in the conventional treatment, maintaing the ridges for two years using minimum tillage system had the highest benefit to cost ratio.