بررسي جامعه شناختي رابطه حوزه عمومي با حق مؤلف در ايران

در موج سوم تمدن نوع بشر كه با جا به جايي در قدرت با محوريت دانايي رقم خورده است، بديهي است كه بايستي حق همگان براي مشاركت مبتني بر خرد و عدالت در راستاي شكل گيري و شكوفائي جامعه انساني سالم به رسميت شناخته شده و شرايط بهره مندي كامل همگان از منافع مادي و معنوي آثار هنري، ادبي و علمي و فني اي كه خود آن را خلق نموده اند، فراهم شود. حق مولف بعنوان يكي از اين حقوق حياتي، تنها در قلمرويي تحقق مي پذيرد كه در آن شهروندان به شيوه اي خالي از قيد و بند و با تضمين آزادي تجمع و همكاري و آزادي بيان و نشر افكار در مورد مسائل مورد علاقه و مناقشه تبادل نظر نمايند. از چنين گستره اي به حوزه عمومي ياد مي شود كه با نام هابرماس درهم آميخته است. مطالعات تطبيقي وضعيت حق مولف در ايران و در ساير نقاط جهان كه توسط مجمع جهاني اقتصاد صورت گرفته حكايت از آن دارد كه تفاوت جايگاه ما با بيشتر كشورهاي منطقه و جهان بسيار بحراني، معنادار و مساله آفرين است. از مهم ترين علل نقض حق مولف در ايران، دولتي بودن و عدم توجه جدي به عناصر شاكله حوزه عمومي در جامعه علمي و پژوهشي است. بنابراين تمركز تحقيق حاضر كه به صورت كيفي و اسنادي صورت پذيرفته است، بررسي چگونگي و چرايي وضعيت حق مولف در ايران و رابطه جامعه شناختي آن با نظريه حوزه عمومي هابرماس است.