نظريه هاي انتقادي برنامه ريزي

تئوري هاي انتقادي در دهه هاي اخير تاثير قابل توجه اي بر توسعه محيط هاي شهري و منطقه اي داشته اند. گفتمان انتقادي توان فكري و ذهني برنامه ريزان را از نگاه صرف اقتصادي به ساير افق هاي اجتماعي، فرهنگي، سياسي، اكولوژيكي و ... معطوف كرده و پايه گذار تكوين نظام تعاملي گفتگو مدارانه بين برنامه ريزان و جامعه شده است. در اين مقاله با استناد به ادبيات انتقادي، سير نضج و شكل گيري نظريات انتقادي برنامه ريزي، گونه شناسي هاي رايج و تحولات اخير در حوزه مسايل منطقه اي مورد بررسي قرار گرفته است. جمع بندي حاصل از برآيند نظريات انتقادي برنامه ريزي مشخص مي كند يگانه و تنها نظريه برنامه ريزي جامع نگر كه مي تواند سكان دار توسعه شهرها و مناطق گردد؛ تئوري هاي برنامه ريزي انتقادي مشاركتي و ارتباطي مي باشند. نظريه انتقادي برنامه ريزي مشاركتي سوداي توسعه علمي و عملي همه جانبه مناطق را در پرتو كنش ارتباطي دنبال مي نمايد و در پي آن است تا سياست گذاري هاي يك سويه و خودمحور برنامه ريزان را ازبين برده؛ كارگزاران اجتماعي و آحاد جامعه را از نقش هاي منفعل گذشته خارج ساخته و آنان را به كنشگران فعال در عرصه برنامه ريزي و اجراي طرح هاي منطقه اي بدل نمايد.