مقايسه ملمّعات سعدي و حافظ از نظر زباني و بلاغي

دو خورشيد درخشان يعني حافظ و سعدي در يك سرزمين يعني شيراز طلوع كرده اند؛ اما شهرت اين دو جهاني است به گونه اي كه اشعارشان همچنان ورد زبان بسياري از علاقه مندان به زبان و ادبيات فارسي است. دو شاعر ياد شده، افزون بر سرايش شعر به فارسي، اشعار عربي و ملمعات بسيار زيادي در ديوان خود به يادگار گذاشته اند كه نشان از آگاهي و اطلاع آن دو از فرهنگ و ادبيات عربي دارد. بدين روي، پژوهش پيش رو مي كوشد تا با تكيه بر روش توصيف و تحليل و استشهاد به اشعار و ابيات موجود در ديوانشان، به بررسي و مقايسه ملمعات دو شاعر از نظر زباني و بلاغي بپردازد. انتخاب ملمعات به اين دليل است كه مقايسه در شرايط همسان صورت پذيرد؛ زيرا سعدي علاوه بر ملمعات اشعار عربي زيادي دارد. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد ملمعات حافظ از نظر زباني در سطح پايين تري از ملمعات سعدي قرار دارد و گاه به پايين ترين درجه خود مي رسد. از نظر زباني، اشتباهات نحوي كمتري در اشعار سعدي مشاهده مي شود. از نظر بلاغي نيز، آرايه هاي ادبي به كار رفته در شعر سعدي به مراتب بالاتر و زيباتر از آرايه هاي ادبي به كار رفته در شعر حافظ است.