برآورد تغييرات ارتفاع ژئوئيد ناشي از زمين لرزه هاي بزرگ در منطقه برخورد مايل اوراسيا – عربستان

درك اين نكته مهم است كه در اثر زمين لرزه كل زمين و نه فقط سطح آن دچار تغييرشكل مي شود. چون ميدان جابه جايي با تغيير توزيع جرم همراه است شتاب ثقل و در نتيجه ارتفاع ژئوئيد نيز بايستي بعد از زمين لرزه تغيير كند. در اين تحقيق روش كلي محاسبه تغييرات مؤلفه هاي مختلف شتاب ثقل در اثر زمين لرزه در اثر يك گسلش با هندسه و لغزش دلخواه مورد بررسي قرار مي گيرد. بدين منظور از روش توابع گرين براي گسلش مدفون در نيم فضاي كشسان استفاده شده و توابع تحليلي بسته مورد استفاده براي مدل سازي تغييرات همالرزه شتاب ثقل در اثر نابرجايي صفحه اي معرفي مي شوند. از تركيب نتايج حاصل از مدل سازي و مشاهدات شتاب ثقل مي توان به عنوان ابزاري براي تعيين هندسه و ابعاد نابرجايي حاصل از زمين لرزه يا ميزان تغيير ارتفاع ژئوئيد در منطقه وقوع زمين لرزه استفاده نمود. نتايج شبيه سازي ها نشان مي دهد كه يك زمين لرزه شديد باعث تغيير ارتفاع ژئوئيد تا يك متر نيز مي شود. به عنوان مطالعه موردي زمين لرزه هاي دوگانه مورخ 1391/5/2، Mw=6/5 و Mw=6/3 اهر- ورزقان استان آذربايجان شرقي در منطقه شمال غرب ايران انتخاب گرديد و تغييرات شتاب ثقل در اثر اين زمين لرزه مورد محاسبه قرار گرفت. نتايج محاسبات نشان مي دهد كه تغييرات شتاب ثقل در اثر زمين لرزه بيشتر از حد دقت دستگاه هاي اندازه گيري شتاب ثقل مي باشد. نكته مهمي كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه اين مدل را مي توان براي هر گسل ديگري در كشور و در هر منطقه اي با هر خصوصيات هندسي به كار برده و ميزان تغييرات شتاب ثقل را براي نقاط واقع در حوزه حركت گسل محاسبه نمود. همچنين با توجه به برقراري اصل برهم نهي مدل سازي انجام شده براي زمين لرزه هاي متعددي كه در يك گسل رخ مي دهد و همچنين براي سامانه اي از گسلش هاي مختلف قابل اعمال است. براي رويداد اول Mw=6/5 زمين لرزه هاي دوگانه اهر- ورزقان تغييرات كل شتاب ثقل در بازه μ Gal −10.929 تا μ Gal 10.257 قرار دارد. همچنين براي رويداد دوم Mw=6/3 تغييرات كل شتاب ثقل در بازه μ Gal −43.977 تاμ Gal 16.545 قرار دارد. نتايج بدست آمده از محاسبات نشان مي دهد كه دامنه تغييرات شتاب ثقل در گسلش هاي امتدادلغز كمتر از گسلش شيب لغز يا كششي بازشونده مي باشد.