تاثير پشته خاكي بر پوشش گياهي سطوح آبگير مناطق خشك (مطالعه موردي: منطقه سهل آباد شهرستان سربيشه)

(Effect of earthwork on Catchment system vegetation of dryland (Case study: Sal Abbad of Sarbishe

بحران آب و خاك، از چالش هايي است كه كشورهاي دنيا از جمله ايران را تهديد مي كند. به دنبال وقوع سيلاب و فرسايش همراه آن، سالانه ميلياردها متر مكعب آب و خاك كشور تلف مي شود. بر اساس بررسي هاي انجام شده، كارآمدي روش هاي بومي مديريت آبخيزها در مناطق مختلف كشور در حل اين بحران ها بسيار چشمگير است. بطوريكه آبخيز نشين ها، از گذشته تا حال با كمك سنگ و خاك و با تكيه بر دانش بومي ساز ه هايي بنا مي كنند كه به كمك آنها علاوه بر بهره برداري از سيل، مي توان شدت سيل، رسوب و فرسايش را نيز كاهش داد. براي اجراي اين پژوهش دو پشته خاكي كه جهت استحصال آب باران و برف در منطقه مورد مطالعه احداث شده و همچنين نقطه شاهد، انتخاب گرديد. در هر واحد پژوهشي 10 پلات 1 متر مربعي به فاصله 20 متر از يكديگر و بر روي 6 ترانسكت خطي) در هر واحد پژوهشي دو ترانسكت (مستقر و پارامترهاي درصد پوشش تاجي، ميزان توليد، درصد خاك لخت مورد اندازه گيري قرار گرفت. علوفه بصورت دستي برداشت و پس از خشك كردن با ترازوي با دقت 0/01 گرم توزين گرديد. داده ها با استفاده از برنامه آماري spss مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه ميزان توليد علوفه در محدوده پشته هاي خاكي 1 ، 2 و همچنين منطقه شاهد به ترتيب برابر 111 ، 189 و 64 كيلوگرم در هكتار برآورد شد. همچنين مناطق مزبور به ترتيب 14/9، 22/9 و 9/3 درصد پوشش گياهي داشته است. علاوه بر آن مقدار خاك لخت محدوده هاي مزبور نيز 85/1، 77/1 و 90/7 درصد برآورد گرديد. تجزيه و تحليل آماري نشان داد كه اختلاف معني داري بين توليد علوفه، درصد پوشش گياهي و درصد خاك لخت در واحدهاي پژوهشي در سطح 1% (P<0.01) وجود دارد. علاوه برآن نتايج اين بررسي نشان داد كه در محدوده شاهد گونه گياهي درمنه وجود دارد، ولي در محل پشته هاي خاكي گونه هاي خارشتر، سالسولا، انواع گراس ها و فورب هاي يكساله رويش نموده است. بنابراين اجراي پشته هاي خاكي بر روي تعداد گونه هاي محدوده هاي پشته هاي خاكي نيز تاثير مثبتي داشته است.

Water shortage is a main problem which threats the world especially Iran. Flood causes billion m soil and water waste during a year. The traditional knowledge of watershed management affects to solve this problem in parts of the country. People make dames with soil and stones for reducing soil erosion and run off. This research has been done by choosing two earthwork and witness area. In each treatment 10 plots has been with 20 m distance from together on 6 transect and measured annual forage products vegetation cover and bare soil. The forage removed and after drying measured by digital scale with high accuracy. Statistical analysis test has been done by using SPSS The results show that the amount of forge products in earthwork 1, 2 and treatment area were 111, 189 and 64 kg/ha, respectively. The vegetation covers in mention areas were 14.9, 22.9 and 9.3 percentage, respectively. In addition, the bare soils were 85.1, 77.1 and 90.7 3 percentages in two earthwork and treatment area, respectively. The static analysis of data shows that between forage products vegetation cover and bare soil in three areas has significant difference at the 0.01 level (P<0.01). Furthermore, the study shows that the Artemisia growth in treatment area, while Artemisia, Alhagi, annul grass and forbs growths in other areas.