تحقيق و بررسي مقدار تغييرات فرسايش خاك و ذخيره رطوبتي آن از طريق تغيير در الگوي كشت

اين تحقيق به منظور بررسي مقدار تغييرات فرسايش و ذخيره رطوبتي خاك در دو نوع كشت از خانواده گرامينه انجام پذيرفت. و موسسه ICARDA پشتيبان مالي و فني طرح بود. منطقه مورد مطالعه در 45 كيلومتري شمال خرم آباد در روستاي پرسك اوليا از توابع شهرستان الشتر در حوزه هنام مي باشد. غالب كشت منطقه گندم و در شيب هاي بالاي 18 درصد و با تغير كاربري ديم به مرتع انجام ميگيرد. به منظور ترويج نوع صحيح محصول كشت شده و اثرات سوء تغييرات كاربري در پسرفت خاك و هدر رفت آب و نوع صحيح خاكورزي، دو سايت با شرايط كاملاً يكسان در بين مزارع گندم در منطقه انتخاب شد. در سايت شاهد كشت متداول منطقه يعني گندم، و در سايت تيمار، جو چاودار دايمي كوهي، كشت گرديد. علت انتخاب جوچاودار، فراواني اين گونه به طور طبيعي در مراتع منطقه، مقاومت آن در شرايط بد اكولوژيكي و اقليمي، دايمي بودن آن و استفاده فراوان از اين گونه در صنايع غذايي و صنعتي بود. براي تعيين مقدار فرسايش خاك، پارچه هاي مخصوص ژئوتكستايل در انتهاي هر دو سايت نصب گرديد و براي صحت اطمينان از مقدار فرسايش خاك از ميخ هاي فرسايشي در سطح هر دو سايت نيز استفاده گرديد و همچنين براي تعيين ميزان رطوبت خاك از نمونه خاك هاي برداشته شده از عمق 0-25 سانتي خاك در فواصل زماني 20 روزه از طريق توزين و خشك كردن استفاده گرديد. نتايج سه ساله حاصل از اجراي اين طرح نشان دهنده سبقت مقدار محصول جو چاودار در واحد سطح در سال سوم نسبت به مقدار محصول گندم به ميزان 19/71 درصد، كاهش مقدار فرسايش خاك سايت تيمار نسبت به سايت شاهد (گندم) به ميزان 53 درصد، و افزايش ذخيره رطوبتي خاك سايت چاودار در سال سوم، 91/3 درصد وزني بوده است، و علاوه بر اين، هزينه نهاده هاي كشاورزي در سايت تيمار تقربيا به يك پنچم سايت شاهد تقليل يافته است. علاوه بر نتايج تحقيقي و علمي اين طرح، از نتايج ترويجي آن ميتوان به ميزان مشاركت و استقبال بالاي كشاورزان از اين طرح، مشاهده عيني نتايج طرح توسط استفاده كنندگان، اجراي اين طرح در سطح بزرگ و مزرعه كشاورزي و نهايتا راغب شدن زارعين به تغيير الگوي كشت از گندم به چاودار در منطقه مورد مطالعه مي باشد.