افزايش تداوم جريان آب در قنوات با استحصال بارندگي از طريق عمليات آبخيزداري

Increase the flow of water in Qanats with rainwater harvesting through watershed management practices

يكي از روش هاي پذيرفته شده براي بهره وري از آب باران، انجام پروژه هاي آبخيزداري تلقي مي شود. در اين مقاله نقش عمليات آبخيزداري در يكي از زير حوزه هاي بالادست سد كارده، بر استحصال بارش ها و ميزان آبدهي قنوات، ارزيابي شده است. جامعه آماري منتخب، 152 خانوارِ روستا بودند كه 38 نفر از آنان، به طور تصادفي و به روش محاسبه با فرمول كوكران، به عنوان حجم نمونه ها، انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه بود كه پس از تهيه، آزمون اعتبار و تائيدِ پاياييِ آن 0/745=α به صورت حضوري در محل تكميل شد. به روشِ تحليل عاملي و با كمك آمار توصيفي، مبتني بر نظرخواهي از ساكنين حوزه و نتايج حاصل از استخراج اطلاعات پرسشنامه ها، ميزان اثرگذاري پروژه هاي آبخيزداريِ اجرا شده، مشخص شد. براي آناليز و سنجش اثرات از مقياس ليكرت و براي تحليل و توصيف اطلاعات از آماره هاي توصيفي و آماره هاي استنباطي چند متغيره، استفاده شد. تحليل ها مشخص ساخت كه از ميان متغير هاي تاثيرگذار، افزايش سطح اراضي كشاورزي و باغي، افزايش آبدهي قنوات و كنترل سيلاب، حدود 61 درصد از كل واريانس را نسبت به واريانس تجمعي به خود اختصاص داده است. نتايج نهايي تحقيق اين كه، عمليات آبخيزداري توانسته است با كنترل بارش ها و تغذيه آبرفت، آبدهي قنوات را بهبود و سطح اراضي كشاورزي و باغي را افزايش دهد.

watershed management activities, is an important methods for utilization of rain water. The main objective of present study was, identification and analysis of impacts watershed management operations implimented in discharge Qanats of Gosh village where located 60 km north of Mashhad. The sample data of this study was consisted of 38 extension workers were randomly selected from the study area based on Cochran’s sampling methodology. The research instrument consisted of three parts in Likert scale. The validity of the questionnaire was analyzed and reliability coefficient was calculated for the questionnaire using Cronbach's alpha ratio of 0.745. These amounts showed that questionnaire has an acceptable ability for data gathering. Factor analysis was major statistical method. The results showed that by use of factor analysis technique, variables related to study on plemented watershed management activities effects according to villagers believe, Shorten to three factors, consisted of, garden and farm land increase, increased discharge of qanats, and prevent flood damage.