بررسي تاثير نوسانات سريع سطح تراز آب درياي كاسپين بر ويژگي هاي مورفولوژيكي بخش جنوب خاوري آن با استفاده از RS&GIS

هدف اصلي اين پژوهش بررسي و مطالعه تاثير نوسانات تراز درياي كاسپين بر وضعيت مورفولوژيكي كرانه هاي بخش جنوب خاوري آن منطبق بر زبانه ماسه اي ميانكاله و خليج گرگان با استفاده از آرشيو تصاوير ماهواره لندست، سنجش از دور و نقشه هاي قديمي دردسترس و توپوگرافي موجود مي باشد. درياي كاسپين طي يك صد سال گذشته حدود 3 متر نوسان سطح آب را ثبت نموده است. در واقع، با استناد به داده هاي دستگاهي در دسترس و بررسي تصاوير لندست مشخص مي شود كه از 1900 تا 1977 حدود 3 متر كاهش و پس از آن تقريبا تا اواخر دهه 1990 حدود 3 متر افزايش سطح را نشان مي دهد. يافته هاي به دست آمده نشان مي دهند كه نوسانات تراز درياي كاسپين تاثير مستقيمي بر وضعيت تكاملي زبانه ماسه اي ميانكاله و خليج گرگان دارد. به عبارت ديگر، تغييرات سطح دريا عامل اصلي كنترل كننده وضعيت مورفولوژيكي لندفرم هاي منطقه است. به طوري كه همزمان با كاهش تراز دريا، با غلبه فرايند انتقال مواد از طريق جريان هاي كرانه راستا در امتداد كرانه هاي اسپيت ميانكاله با روند باختري - خاوري، اين زبانه به حداكثر گسترش و رشد خود رسيده و در نهايت باعث بسته شدن كانال هاي ارتباطي و خشك شدن گستره زيادي از خليج گرگان شده است. اما در هنگامي كه تراز دريا رو به افزايش گذاشته، به واسطه پيشروي و هجوم آب هاي ساحلي به سوي خشكي، بخش هاي گسترده اي از خشكي هاي ساحلي به زير آب رفته و دچار فرسايش شده اند. در واقع افزايش تراز، متناسب با ميزان پيشروي خود منجر به بازگشايي كانال هاي ارتباطي آشوراده، چاپقلي و گاهي مواقع كانال خوزيني گرديده است. همچنين، بر اثر بالا آمدن تراز دريا و به زير آب رفتن بخش هايي از كرانه، تعدادي جزيره از جمله: آشوراده و اسماعيل ساي دوباره شكل گرفته اند. در پايان بايستي خاطرنشان نمود كه بخش جنوب خاوري درياي كاسپين باتوجه به ويژگي هايي كه دارد مي تواند به عنوان يك آزمايشگاه طبيعي ژيومورفولوژيكي براي بررسي چگونگي عملكرد نوسانات تراز درياي كاسپين و واكنش منطقه ساحلي، مورد استفاده پژوهشگران قرار گيرد.