مديريت بحران زلزله و سيل ناشي از آن در شهرهاي ايران (چالش ها و راهبردها)

جمعيت شهري ايران به تبع يك روند جهاني روبه افزايش است. شهرها، به جهت واقع شدن بر روي دو كمرند بلاخيززلزله وخشك در معرض زلزله و سيل قرار دارند. بطوريكه آمارها نشان مي دهند، شهرهاي كشور هر 5 يا 10 سال در اثر زلزله و هر ساله در اثر سيل دچار خسارات مالي و جاني فراواني مي شوند. از طرفي براي جبران كمبود آب و مديريت آن، سدهاي بزرگي در كشور ساخته شده ويا در مرحله مطالعه و ساخت قرار دارند.اين سازه هاي هيدروليكي علاوه بر تبعات فراوان زيست محيطي و ايجاد زلزله هاي القايي، ممكن است روزي بر اثر زلزله هاي مهيب تخريب شده و شهرهاي آسيب ديده از زلزله را نابود نمايند. تحقيقات زيادي در مورد مديريت بحران سيل و زلزله بطور مستقل از هم، در كشور صورت گرفته است، اما در مورد زلزله و سيل ناشي از آن، تا كنون كمتر تحقيق به عمل آمده است. اين تحقيق به روش توصيفي و اسنادي كوشيده است ، با بررسي تاريخچه اين دو حادثه طبيعي در ايران، ضمن بيان مساله ،و تعريف آن و آسيب شناسي، با در نظر گرفتن واقعيات موجود در كشور، راههاي پيشگيري و كاهش اثرات مخرب زلزله و سيل ناشي از آنرا، با استفاده از تجربه ي كشورهاي مشابه توسعه يافته از نظر بلاخيزي، مورد بررسي قرار دهد. نتايج اين تحقيق بيانگر آنست كه، با رعايت اصول و مقررات ملي ساختماني و شهرسازي، تجديد نظر جدي درمكان يابي و اندازه و ساخت سدها و سازه هاي ذخيره آب ،آموزش مردم از طريق رسانه هاي جمعي، استفاده از تجربيات كشور هاي مشابه توسعه يافته، ايجاد ساختارهاي هشدار پيش از وقوع خطر، ايجاد امكانات در روستا ها و كم كردن تفاوت روستا با شهر، نظارت دقيق شهر سازان و مهندسان بر ساخت و ساز شهرها قبل و بعد از حوادث، و استفاده از تكنولوژي جديد مثل سيستم اطلاعاتجغرافيايي GIS براي شناسايي راه هاي امن فرار به مكانهاي مناسب و اسكان موقت آسيب ديدگان از حوادث، مي توانند جزء بهترين راهكارهاي مديريت صحيح اين بحران باشند.