بررسي نقش اقليم روي فرآيندهاي هوازدگي سنگ ها براساس مدل هاي پلتير در غرب استان گلستان

فرايندهاي هوازدگي و فرسايش موجب متلاشي شدن، ساييدن، حل كردن و به حركت در آوردن سنگ هاي سطح زمين مي شود كه اين اعمال تحت عنوان كلي فرسايش، موجب تخريب بلندي ها و كاستن ارتفاعات سطح زمين مي شود. اين فرايند سبب تغيير چهره ي اشكال موجود و ايجاد اشكال جديد مي شود كه اين عمل مي تواند به وسيله باد، آب و يا اقليم صورت گيرد. در اين مطالعه بر اساس مدل هاي لويس پلتير قرار گرفته كه اين مدل ها از دو متغير متوسط دما و بارش سالانه استفاده شده است. پلتير با استفاده از اين دو متغير هفت مدل را مشخص كرد كه مي توانند انواع مختلف پديده هاي هوازدگي را توصيف كنند. در اين پژوهش به منظور بررسي وضعيت هوازدگي و اشكال مورفوژنتيكي منطقه غرب استان گلستان، عناصر اقليمي متوسط دما و بارش سالانه ايستگاه هاي اقليمي منطقه كه داراي مشاهدات همزمان بوده انتخاب گرديده است كه حدود 52 ايستگاه كه در داده هاي مناسبي از لحاظ طول دوره آماري داشتند انتخاب شدند. در ادامه، بعد از بررسي روند دما و بارش در منطقه مورد مطالعه، رژيم هاي مربوط به هر ايستگاه از روي مدل هاي پلتير تعيين شد و بعد از دادن ارزش وزني به آنها در پايگاه داده ثبت گرديد و سپس نقشه هاي مربوط در محيط Arc map توليد شدند. نتايج مدل مناطق مورفوژنتيكي نشان داد كه از نه وضعيت مورفوژنتيكي موجود در مدل پلتير، دو وضعيت در شرايط اقليمي منطقه اتفاق مي افتد. قسم تهاي مركزي و جنوبي منطقه از نظر مناطق مورفوژنتيكي جزء مناطق ساوان محسوب مي شود. لذا اين محدوده به علت دما و بارش هاي زياد، بيشتر هوازدگي ها از نوع شيميايي متوسط بودهكه محل حداكثر فعاليت فرسايش آبي مي باشد كه اين امر باعث ايجاد حركت هاي توده اي در حالت متوسط در منطقه سبب گرديده است. قسمت هاي شمالي منطقه مورد مطالعه بدليل بارش ناچيز و دماي زياد جزء منطقه نيمه خشك محسوب مي شود كه اين منطقه محل تلاقي انواع هوازدگي با شدت ضعيف ميباشد كه از نظر تيپ هوازدگي مي توان به عنوان هوازدگي خيلي ملايم نام برد.