از زنار عيسوي تا زنار سوگواري تأملي در بيتي از قصيدة ترتم المصاب خاقاني

خاقاني شاعري است كه از ديرباز شارحان در پي حل مشكلات و ابهامات فراوان شعر او بوده اند. در چند دهه اخير نيز خاقاني پژوهي روند رو به رشدي داشته است و مقالات و كتابهايي در خصوص احوال و اشعار او به زيور طبع آراسته شده است. هدف از اين پژوهش، بررسي و نگاهي دوباره به بيتي از قصيده اي از اوست كه به «ترتم المصاب» شهرت دارد. نويسنده در اين جستار مي كوشد تا معناي عبارت «زنار بستن» را در اين قصيده مورد واكاوي قرار دهد؛ لذا، ابتدا شروح مختلف بر قصيدۂ مورد نظر را بررسي و در احتمالات گوناگون آن تأملي ديگرگون كرده است؛ سپس، با ارائه دلايلي كه با سبك خاقاني سازگار است شروح شارحان را ناقص و نارسا مي داند. در نهايت با توجه به فرهنگ عامه زمان خاقاني و نيز با تمركز بر سبك شخصي وي در به كار گيري تداوم تصوير در محور عمودي قصايد، تعبير و شرحي نو از «زنار بستن» ارائه مي كند.