جلوه هاي پايداري عارفان در تذكرة الاولياء

عرفان اسلامي معمولا عرفاني منفعل معرفي شده است و عارفان نيز عزلت گزيناني به دور از جامعه و سياست در حاليكه اصل شكل گيري عرفان، خود نوعي اعتراض به دنيا طلبي و طريقت اشراف گرايانه شاهان و اطرافيان ايشان بود. پايداري به معناي ايستادگي در برابر قدرتمندان و خلاف جريان جوامع گذشته كه معمولا در مسير اطاعت محض از سلاطين بوده اند حركت كردن، امر بسيار مشكلي بوده است كه همانطور كه ذكر شد، اصل ايجاد جريان عرفان اسلامي، حركتي عظيم در تقابل با حكومت ها و در واقع نوعي پايداري بود و به موازات آن در اقوال و احوال عارفان، نمونه هايي متنوع از انواع پايداري عارفان در برابر قدرتمندان ديده مي شود. اين مقاومت ها، گاهي حتي از سوي مشايخ عرفان، زمينه ساز اعتراضات اجتماعي گسترده اي مي شده است. تذكرة الاولياء عطار نيشابوري، يكي از مهم ترين كتب در زمينه شناخت عارفان است. اين پژوهش به ذكر جلوه هاي پايداري در تذكرة الاولياء مي پردازد و نمونه هايي از مقاومت عارفان در برابر قدرتمندان مادي، بويژه سلاطين را، بيان مي كند. پس از معرفي عطار و تذكرة الاولياء، دلايل پايداري عارفان در برابر اصحاب قدرت (بندگي خالصانه خداوند و دنيا گريزي) و نمونه هاي پايداري عارفان در تذكرة الاولياء ذكر مي شود. پس از آن انواع مقابله ها، طبق آنچه در اين كتاب آمده است، نامبرده مي شود كه شامل: شهادت، مقابله عملي، مقابله كلامي و كرامات اولياء است.| با مطالعه نمونه هاي پايداري در تذكرۃ الاولياء، بعنوان يك كتاب از درياي كتب عرفاني، اين نتيجه حاصل مي شود كه اين حوزه از مطالعات عرفاني، بسيار شايان توجه است.